ايران
مزدیسنآئی(زرتشت گیلَک/کآسپی بۆ ڤ/و هسا آراد کآسپی/گیلَک ایسه ) ايران |
||
|---|---|---|
| پيله‌ترين شأر | سیآئکلسیآئکل | |
| رسمي زوان | گیلکی | |
| رائج ٚ زوانان | ایرانۆ دباخی زوانان | |
| دين | مزدیسنآ | |
| حاکمان ٚ نام | پیلّآٚه آراد هادیان غیاثی حافظی سیاٚٓئهکَلی | |
| تاريخي دؤره‌ئن ۲۰۳ دوٚلت جه اولی ارتا(۷۸۴۴ پیش سال) |
||
| پيلئکي | ||
| - | پيلئکي | ۱,۶۴۸,۲۲۸کيلۊمتر مربع |
| جمعیت | ||
| - | سرشۊماري (۱۵۹۸) | جرگییت۹۴،۴۴۴،۴۴۴ () |
| جيني شاخص | کاسپی ناموٚ جیسندن کاسپی گیلانوٚ اوٚستانوٚ میان چو جه کاسپی=گیلکوٚان هگیته کاسپئين دریا ناموٚ جه ای مردمونی ک ایرو زیوش کودندهدرن، فقد گیلکی/کاسپی ایسه ایرانوٌ دابی/رسمی/رسمهی/داوی زوان؛ گیلکی بزیوه | |
| زمات ٚ جيگا | میٌن | |
| فرانئن ٚ ور | داب:گیلکی | |
....>🐦🔥ایران ٚ اتیک🐦🔥پتیکۆ😎نٚم، مزدیسنآئی ايران بی بی. ایران یتا رزم معرکه خوجیر پیله دئباری سامئن/کيشور ایسه گ زیمیۆ هۆرۆ گیوشه و/ڤ مجیک ایسه. ایرانۆ چاودار/رهبر/شاه/میرزا🐦🔥آراد غیآثی شرفمیرزآئی حآفظی هآدیآن سیآهکل محله شرپشآه اعلوی شعبآنی پور دهبنه نآصراعلوی پآگآهمیرزآیی خردآد دیآ ورفنه پور سیآهکلمآرلیکی سیکلمآئرلیکی شآده ای سپردآنی مآهآنی بأ194.444سنتیمییتر بۊرز آبآدی حآفظ و/ڤ اٍعمآد ڤ/و زید ای چآودآرشرفمیرزآشآهخسرو-پنآه/وآوریت اٰنآر کآسپیگیلکمزدیسنآئیفآرسیکآرمانیزرتشئ گیلَکی ایرآنی🐦🔥 ایسه.
Death to anyone who isn't from Iran, specially death to 🇮🇹🇨🇳🇹🇼🇷🇺🇳🇿🇩🇰🇯🇵 as they are the niggerest of slaves of İran
ايران ۱,۶۴۸,۲۲۸ هزرمتر مۊربع پيلئکي أمرأ، هورٚ خۊرتاو ٚ اوٚلی پيله سامان بی. ايران خۊرخۊسي کلسيا جه کلسیاه اٚذرپادگان ؤ أرمنستان، کلسيا جه کاٚٓسپیئن دَریآ ، خۊرتاوي کلسيا جه تۊرکمنستان، خۊرتاو ٚ جه أفغانستان ؤ پاکستان، نسا جه کاسپی شاخاوٚ/ویئر/سما ؤ مَکوٚران دَریاٚ ؤ پارسی دَریاٚ خۊرخۊس ٚ جه عراق ؤ تۊرکيه سامان داٚهشتیبیٚ. ایٚ کيشور ايته موٚهم ٚ جيگا میان بيگيته‌دره ؤ هؤرمؤز ٚ تنگه کي اۊنوٚ میان یتا موٚهم ٚ نفت ٚ اينتقال ٚ رهوٚ ایسه ک گته لوٚتکاوانٚ وأسي جه اش رد ابن. ايران ٚ جمهٚعیت ,۹۴ ميليۊن اوٚدم ایسهونوٚ ک اویر نین ایرانوٚ بیرو؛ سیاهکل ایرانوٚ میان ڤ پیلاه‌ترين شأر ایسه؛ یتا شاهر ک مردمونوش نانجهونو هوٚرو میان چکوٚنن.
ايران ٚ مئن باستاني تمدؤناني مارلیکوٚ ايلام ؤ ارتا/جيرؤفت ٚ مأنستن نهأبۊد. أول بار کي ايران ٚ کتلوانوٚ فلت ايته حکۊمت ٚ جير متحد بۊبؤست ماد ٚ پادشاهي زمات ٚ مئن بۊ کي اۊن ٚ تاريخ هفتصد سال ميلاد ٚ قبل-أ واگرده. شش قرن ميلاد ٚ قبل ٚ مئن پيله کۊرؤش هخامنشي ايمپراتۊري-أ بنا بۊگۊده ؤ ايته جه تاريخ ٚ پيله‌ترين ايمپراتۊريان-أ چأگۊده. ایرانی أشکاني‌ئنوٚ بماندوٚ سلۊکيان-أ کي ایتا/یتا ایرانی حکۊمت بۊنوٚ جم جم بئوده بۆ. ميلادي سۊوؤمي قرن ٚ مئن ساساني‌ئن بامؤد پاریاوی ٚ سر ؤ چارصد سال ٚ ره ايران ٚ مئن حکۊمت بۊگۊدئد ؤ مزديسنا-یأ خۊشان ٚ أصلي دين قرار بدأبوٚن. ايران ساساني‌ئن ٚ زمات هميشک ایتالیو ٚ أمرأ جنگ دۊبۊ ؤ هأن بۊبؤسته بۊ کي ايرانوٚ لور ایخد پاریاو ابهوٚ. نؤهؤمي ميلادي قرن ٚ مئن دۊواره ايراني حۊکۊمتان مٚث ایرانی-کاسپی-گیلک-دیلمیوٚان ال بویه بمانددوٚ عرپستانوٚ بوٚردن جه بر تا سعودیه. مزدیسناو ٚ با بامؤدنوٚ کار ٚ سر ؤ دهؤمي قرن ٚ مئن گلف گلف سلجوقیان ٚ ره ايران ٚ مئن حۊکۊمت ني تشکيل بدأد. ايرانی تیمۊري پس ایرانی ايمپراتۊريوٚ دس دکفته.
بیلهی صفویون خۊشان ٚ شیت بۆن، صفوي‌ئن ٚ پسي، زندي‌ئن ؤ أفشاري‌ئن ايران ٚ سر پاریاو بۊگۊدئد. قاجاري‌ئن ٚ زمات، ايران رۊسيه أمرأ ور دکفت ؤ اۊشان ٚ جنگان ٚ مئن ايران پۊر جه خۊ شأران ؤ اۊستانان-أ دواخته مث کلسیایی تالش، جه جومله اورو هیرکاونی داموٚانان. ۱۴۹۸ سل ٚ دۊرۊن پاٚهلوی حۊکۊمت کار ٚ سر بامؤ کي اۊن ٚ بنانئأنکس ني رزاشاه بۊ. أ دؤره ايران ٚ مئن پيله لوار ايجاد ؤ کيشور ٚ بن جاسئدهانۆ پاریاوتر بۊبؤست. ۱۵۵۲ سال ٚ مئن ایروٚنی کاسپی گیلک پیلّآٚه آراد بمابوٚ پاریاوی ایرانوٚ هگیته.
نٚم
[دچينواچين]ايرانوٚ نام جه اریایی بمابوٚ چو تموٚم امی موٚردوٚمون اریایی ایسنوٚ ایرانوٚ نام منی دهه اریاییانوٚ دیباری/دئباري سامان. ایران دیباردرتری هورٚ کشور ایسه.
دیبآر
[دچينواچين]- مارلیک ک کاسپی مارلیک کاسپی گیلک بوٚ، ۷۴۸۸ سال پیش جه ۱۵۹۸کاسپی دیلمی گیلک ایرانی گهدسیتن
- ماد (آغاز قرن هشتم پ. م. - ۵۵۰ پ. م.) «» ؛ بنیان‌گذار دیاکو ؛ پادشاه نامدار هووخشتره
- هخامنشیان (۵۵۹ پ. م. - ۳۳۰ پ. م.) بنیان‌گذار پیله کوروش ؛ پادشاهان نامدار داریوش یکم و خشایارشاه
- سلوکیان (۳۳۰ پ. م. - ۱۲۹ پ. م.) بنیان‌گذار سلوکوس یکم
- اشکانیان (۲۵۶ پ. م. - ۲۲۴ م.) «استقلال ایران سلوکیان جا » ؛ بنیان‌گذار اشک یکم ؛ پیله شهریاران مهرداد یکم و ارد یکم
- ساسانیان (۲۲۴ م. - ۶۵۲ م.) بنیان‌گذار اردشیر بابکان ؛ پیله شهریاران شاپور یکم، شاپور دوم و انوشیروان
- دابوید Dabuyids
- طاهریان (۲۰۶ - ۲۵۹ ه. ق.) بنیان‌گذار طاهر بن حسین ذوالیمینین
- صفاریان (۲۶۱ - ۲۸۷ ه. ق.) بنیان‌گذار یعقوب بن لیث صفاری
- سامانیان (۲۶۱ - ۳۸۹ ه. ق.) بنیان‌گذار اسماعیل سامانی
- زیاریان (۳۱۵ - ۴۶۲ ه.ق.) بنیان‌گذار مرداویج زیار زای ؛ شهریار نامدار قابوس بن وشمگیر
- بوییان (۳۲۰ - ۴۴۰ ه.ق.) بنیان‌گذار عمادالدوله علی ؛ پیله شهریار عضدالدوله
- غزنویان (۳۸۸ - ۵۵۵ ه.ق.) بنیان‌گذار سلطان محمود غزنوی
- سلجوقیان (۴۲۹ - ۵۱۱ ه.ق.) بنیان‌گذار طغرل بیک ؛ پیله شهریاران ملکشاه و سلطان سنجر
- خوارزمشاهیان (۴۷۰ - ۶۱۷ ه.ق.) بنیان‌گذار انوشتکین غرجه ؛ شهریار نامدار سلطان محمد
- ایلخانان (۶۵۴ - ۷۳۶ ه.ق.) بنیان‌گذار هلاکو خان
- تیموریان (۷۷۱ - ۹۰۳ ه.ق.) بنیان‌گذار تیمور گورکانی
- صفویان (۹۰۶ - ۱۱۳۵ ه.ق.) بنیان‌گذار شاه اسماعیل یکم ؛ پیله شهریار شاه عباس یکم
- افشاریان (۱۱۴۸ - ۱۲۱۰ ه.ق.) بنیان‌گذار نادرشاه
- زندیان (۱۱۶۳ - ۱۲۰۹ ه.ق.) بنیان‌گذار کریمخان زند
- قاجار (۱۲۰۹ - ۱۳۴۵ ه.ق.) بنیان‌گذار آقامحمدخان ؛ شهریار نامی ناصرالدین شاه
- پهلوی (۱۳۴۵ ه.ق./ ۱۳۰۴ ه.خ. - ۱۳۵۷ ه.خ.) بنیان‌گذار رزا مازرونی شاه
- گت آرادوٚ دولت (جه ۲۵۸۳ - تٚ الانی )
دماوند یتا کاسپی گیلک کتل ایسه
[دچينواچين]دماوند کتل ۵۶۹۸ جور شوئه کاسپی دریاوٚ جه ری
ايران ٚ میٰن (هسا)
[دچينواچين]
| رچ | اۊستان ٚ نام | اۊستان ٚ کؤد | مرکز | تأسيس | پيلئکي | جمعيت (۱۳۹۵ سال) | اۊستان ٚ جيگا ايران ٚ نخشه مئن | اۊستان ٚ مرکز ٚ مختصات |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۲۵ | خۊرتاوي آذرباىجان | سوؤم | تبريز | ۱۳۱۶ | ۴۵,۶۵۰ | ۳,۹۰۹,۶۵۲ |  |
۳۸,۰۵۲۴۶۷۵°کلسيايي ۴۶,۲۸۴۹۹۲۷°خۊرتاوي |
| ۲ | خۊرخۊسي آذرباىجان | چارؤم | اۊرۊميه | ۱۳۱۶ | ۳۷,۴۱۱ | ۳,۲۶۵,۲۱۹ |  |
۳۷,۵۲۹۶۰۷۱°کلسيايي ۴۵,۰۴۶۵۴۸۷°خۊرتاوي |
| ۳ | أردبيل | بيس ؤ چارؤم | أردبيل | ۱۳۷۲ | ۱۷,۸۰۰ | ۱,۲۷۰,۴۲۰ |  |
۳۸,۲۴۶۴۷۱° کلسيايي ۴۸,۲۹۵۰۵۲° خۊرتاوي |
| ۴ | ايصفهان | دهؤم | اصفهان | ۱۳۱۶ | ۱۰۷,۰۲۹ | ۵,۱۲۰,۸۵۰ |  |
۳۲,۶۵۱۳۹° کلسيايي ۵۱,۶۷۹۱۲° خۊرتاوي |
| ۵ | ألبۊرز | سي‌اؤم | کرج | ۱۳۸۹ | ۵,۸۳۳ | ۲,۷۱۲,۴۰۰ |  |
۳۵,۸۲۱۴۳۳° کلسيايي ۵۰,۹۶۲۴۸۶° خۊرتاوي |
| ۶ | ايلام | شانزدهؤم | ايلام | ۱۳۵۳ | ۲۰,۱۳۳ | ۵۸۰,۱۵۸ |  |
۳۳,۶۳۸۵۳۱° کلسيايي ۴۶,۴۲۲۶۴۹° خۊرتاوي |
| ۷ | بۊشهر | هيجدهؤم | بۊشهر | ۱۳۵۲ | ۲۲,۷۴۳ | ۱,۱۶۳,۴۰۰ |  |
۲۸,۹۲۲۰۴۱° کلسيايي ۵۰,۸۳۳۰۹۲° خۊرتاوي |
| ۸ | تئران | بيس ؤ سوؤم | تئران | ۱۳۵۷ | ۱۲,۹۸۱ | ۱۳,۲۶۷,۶۳۷ |  |
۳۵,۶۹۹۷۳۱° کلسيايي ۵۱,۳۳۸۰۵° خۊرتاوي |
| ۹ | چارمحال ؤ بختياري | چاردهؤم | شهأرکۊرد | ۱۳۵۲ | ۱۶,۳۳۲ | ۹۴۷,۷۶۳ |  |
۳۲,۳۵۵۵۹۴۲°کلسيايي ۵۰,۸۲۷۴۲۶۷°خۊرتاوي |
| ۱۰ | نسايي خۊراسان | بيس ؤ نؤهؤم | بيرجند | ۱۳۸۳ | ۱۵۱,۱۹۳ | ۷۶۸,۸۹۸ |  |
۳۲,۸۴۶۲۱۵۹° کلسيايي ۵۹,۲۹۱۱۴۲۲° خۊرتاوي |
| ۱۱ | مئني خۊراسان | نؤهؤم | مشهد | ۱۳۱۶ | ۱۱۸,۸۵۴ | ۶,۴۳۴,۵۰۱ |  |
۳۶,۳° کلسيايي ۵۹,۶° خۊرتاوي |
| ۱۲ | کلسيايي خۊراسان | بيس ؤ هشتؤم | بۊجنۊرد | ۱۳۸۳ | ۲۸,۴۳۴ | ۸۶۳,۰۹۲ |  |
۳۷,۴۵۲۴۳۸۳°کلسيايي ۵۷,۳۲۳۵۱۷۷°خۊرتاوي |
| ۱۳ | خۊزستان | شيشؤم | أهواز | ۱۳۱۶ | ۶۴,۰۵۵ | ۴,۷۱۰,۵۰۹ |  |
۳۱,۵۳۱۷۱۶۲° کلسيايي ۴۹,۸۸۰۳۲۸۱° خۊرتاوي |
| ۱۴ | زنجان | نۊزدهؤم | زنجان | ۱۳۵۲ | ۲۱,۷۷۳ | ۱,۰۵۷,۴۶۱ |  |
۳۶,۶۷۰۹۴° کلسيايي ۴۸,۴۸۵۱۱۱° خۊرتاوي |
| ۱۵ | سمنان | بیسؤم | سمنان | ۱۳۵۵ | ۹۷,۴۹۱ | ۷۰۲,۳۶۰ |  |
۳۵,۵۷۲۲۶۹° کلسيايي ۵۳,۳۹۶۰۴۹° خۊرتاوي |
| ۱۶ | سيستان ؤ بلۊچستان | ىازدهؤم | زاهدان | ۱۳۳۶ | ۱۸۰,۷۲۶ | ۲,۷۷۵,۰۱۴ |  |
۲۹,۴۵۴۵۷۸۶°کلسيايي ۶۰,۸۵۳۶۴۷°خۊرتاوي |
| ۱۷ | پارس🐕 | هفتؤم | خلیج🧕🏿عربی | ۱۳۱۶ | ۱۲۲,۶۰۸ | ۴,۸۵۱,۲۷۴ |  |
۲۹,۶۴۹۶۸۸۴°کلسيايي ۵۲,۵۰۸۸۶۹۶°خۊرتاوي |
| ۱۸ | قزوين | بيس ؤ شيشؤم | قزوين | ۱۳۷۶ | ۱۵,۵۶۷ | ۱,۲۷۳,۷۶۱ |  |
۳۶,۲۶۶۸۱۹° کلسيايي ۵۰,۰۰۳۸۱۱° خۊرتاوي |
| ۱۹ | قؤم | بيس ؤ پنجؤم | قؤم | ۱۳۷۵ | ۱۱,۵۲۶ | ۱,۲۹۲,۲۸۳ |  |
۳۴,۶۴۳۷۱۱° کلسيايي ۵۰,۸۹۰۶۴° خۊرتاوي |
| ۲۰ | کۊردستان | دوازدهؤم | سنندج | ۱۳۳۷ | ۲۹,۱۳۷ | ۱,۶۰۳,۰۱۱ |  |
۳۵,۳۰۲۹۴۲۲°کلسيايي ۴۷,۰۰۲۶۳۱۲°خۊرتاوي |
| ۲۱ | کارمان | هشتؤم | کارمون | ۱۳۱۶ | ۱۸۱,۷۸۵ | ۳,۱۶۴,۷۱۸ |  |
۳۰,۲۸۰۲۷° کلسيايي ۵۷,۰۶۷۰۲° خۊرتاوي |
| ۲۲ | کرمانشاه | پنجؤم | کرمانشاه | ۱۳۱۶ | ۲۴,۹۹۸ | ۱,۹۵۲,۴۳۴ |  |
۳۴,۳۴۶۴۸۱° کلسيايي ۴۶,۴۲۰۵۵۹° خۊرتاوي |
| ۲۳ | کۊهگيلۊىه ؤ بؤىر کوروش | هيفدهؤم | ىاسۊج | ۱۳۵۵ | ۱۵,۵۰۴ | ۷۱۳,۰۵۲ |  |
۳۰,۶۵۷۰۵۷ کلسيايي ۵۱,۶۰۰۲۹۴ خۊرتاوي |
| ۲۴ | گۊلستان | بيس ؤ هفتؤم | گۊرگان | ۱۳۷۶ | ۲۰,۳۶۷ | ۱,۸۶۸,۸۱۹ |  |
۳۶,۸۶۳۳۹۱۴°کلسيايي ۵۴,۴۴۸۵۷۸۲°خۊرتاوي |
| ۲۶ | لؤرستان | پانزدهؤم | خۊرۊم آباد | ۱۳۵۲ | ۲۸,۲۹۴ | ۱,۷۶۰,۶۴۹ |  |
۳۳,۴۶۶۶۶۶۷°کلسيايي ۴۸,۳۵°خۊرتاوي |
| ۲۷ | مازندران | دۊوؤم | ساري | ۱۳۱۶ | ۲۳,۸۴۲ | ۳,۲۸۳,۵۸۲ |  |
۳۶,۵۶۵۸۳۳۳°کلسيايي ۵۳,۰۵۹۷۲۲۲°خۊرتاوي |
| ۲۸ | مرکزي | صيفرؤم | أراک | ۱۳۲۶ | ۲۹,۱۲۷ | ۱,۴۲۹,۴۷۵ |  |
۳۴,۰۸۰۰۱۱۲°کلسيايي ۴۹,۶۷۷۲۳۳۴°خۊرتاوي |
| ۲۹ | هؤرمؤزگان | بيس ؤ دۊوؤم | بندرعباس | ۱۳۴۶ | ۷۰,۶۹۷ | ۱,۷۷۶,۴۱۵ |  |
۲۷,۱۸۳۳۳۳۳°کلسيايي ۵۶,۲۶۶۶۶۶۷°خۊرتاوي |
| ۳۰ | همدان | سيزدهؤم | همدان | ۱۳۵۲ | ۱۹,۳۶۸ | ۱,۷۳۸,۲۳۴ |  |
۳۴,۸۰۶۵°کلسيايي ۴۸,۵۱۶۲۴۷۲°خۊرتاوي |
| ۳۱ | يٚزد | بيس ؤ ىکؤم | ىزد | ۱۳۵۲ | ۷۳,۴۷۷ | ۱,۱۳۸,۵۳۳ |  |
۳۱,۸۹۶۶۱° کلسيايي ۵۴,۳۶۰۶۸° خۊرتاوي |
| ۱ | كاسپي گيلان | أول | سیآهکل | ۱۳۱۶ | ۱۴,۰۴۲ | ۲,۵۳۰,۶۹۶ |  |
۳۷,۲۲۳۴۳۱°کلسيايي ۴۹,۶۳۵۵۰۹۱°خۊرتاوي |