فؤمن
 | |
| کۊللي ايطلاعات | |
|---|---|
| کيشور | ايران  |
| اۊستان | گيلان |
| شأرستان | فؤمن ٚ شأرستان |
| بخش | مرکزي بخش |
| رسمي نام | فؤمن |
| شأر بؤستن ٚ سال | ۱۳۰۴[۱] |
| مردۊم | |
| جمعيت | ۳۵,۸۴۱ نفر (۱۳۹۵) |
| جمعيت ٚ تراکؤم | ۳۳۵ نفر ايته کیلۊمتر مربع مئن |
| زوان | گيلکي |
| مذهب | شيعه |
| طبيعي جۊغرافي | |
| پيلئکي | ۲۹ کیلومتر مربع |
| بۊلندي درىا جه | ۳- متر |
| آو ؤ هأوا | |
| سالانه دما ميانگين | ۱۵٫۷ درجه سانتيگراد |
| سالانه وارش ٚ ميانگين | ۱۲۷۵ ميلي‌متر |
| سالانه جرندي رۊجان | ۱۱ رۊج |
| باخي ايطلاعات | |
| سؤغات | فؤمن ٚ کلۊچه چئي بج کشتا بجي نان حصيري محصۊلان |
| تيلفؤن ٚ پيش‌شۊماره | ۰۱۳ |
| رسمي وبجيگا | فؤمن ٚ شأرداري |
فؤمن ايته جه گيلان ٚ شأران ايسه ؤ فؤمن ٚ شأرستان ٚ مرکزي بخش ٚ مئن نهأ. أ شأر فؤمن ٚ شأرستان ٚ مرکز ايسه.
فؤمن ٚ تاريخ
[دچينواچين]فؤمن ايته جه گيلان ٚ قديمي شأران ايسه ؤ پۊر قدمت دأره ؤ طبق اي سري جه تاريخدانان ٚ گب أ شأر ٚ قدمت تا ۳۰۰۰ سال-أ فأرسه ؤ اۊ زمات کاسپي‌ئن أ شأر ٚ مئن ايسابؤن. اسلامي زمات ٚ مئن فؤمن بی ٚ پس ٚ ناحيه (گيلان ٚ خۊرخۊس) مرکز شناخته بؤستي. أ سامان ٚ فرمانراوایان-أ عمۊما جه آل اسحاق ٚ خانواده دانده كي اۊشان ٚ نسب ايران ٚ قديمي خاندانان، أشكانیان ٚ مأنستن فأرسه.
صفویان ٚ قدرت گيتن ٚ پسي ؤ شاه عباس ٚ تصمیم ویچئنه محلي حکۊمتان ٚ ره، خان احمدخان (لاجؤن ٚ آخري فرمانروا کيايي‌ئن ٚ دۊدمان ٚ جه) ؤ محمد أمین‌خان کي فؤمن آخري فرمانروا جه آل اسحاق ٚ خاندان بۊ، گيلان ٚ مئن حکۊمت گۊدئد ؤ قزلباش ٚ سپاه جه شكست بۊخۊردئد ؤ گیلان ٚ سرتاسر صفویه حکۊمت ٚ جير بۊشؤ.
جنگليان ٚ قيام تؤلم ٚ جه آغاز بۊبؤسته ؤ فؤمن، ايته مۊهم پناهگاه میهن پرستان ؤ آزادی خواهان ٚ ره در بأمؤ. هسأ ني فؤمن ٚ شأرستان ايته جه گیلان ٚ شأرستانان ايسه کي پۊر طبيعي ؤ تاريخي أثران دأره.
مردۊم ؤ زوان
[دچينواچين]فؤمنˇ مردۊم گيلک ايسده ؤ گيلکي زوان-أ بيه‌پسي گۊىش ؤ فؤمني لئجه أمرأ گب زنده.[۲][۳][۴]
فؤمن ٚ پيله کسان
[دچينواچين]- آیت الله محمدتقی بهجت فومنی
- شیون فومنی
- محمدعلی دادور (عمدةالملک)
- امیر هدایت الله خان فومنی
- سید یحیی مروستی ندامانی (ناصرالاسلام)
- عبدالحسین خان سردار همایون
- محمود خان سرتیپ فومنی
- ابوالفتح خان محمودی (امجدالسلطنه)
- کیومرث صابری فومنی (گل آقا)
- زنده ياد پهلوان یزدان فدایی سسطلانی
- دکتر محمد رسول گلشن محمودی فومنی
- زنده ياد حاج سيد عبدالله ميرقيوم نيا
- سهیل پرسته
فؤمن ٚ تاتايي‌ئن
[دچينواچين]-
فؤمن ٚ آناهيتا مۊجسمه -
فؤمن ٚ آناهيتا مجسمه -
فؤمن ٚ مجسمه -
فؤمن ٚ مىدان -
ماسۊله سنتي مراسم -
ماسۊله خانان -
ماسۊله محلي بازار -
ماسۊله -
جۊرواجۊر
[دچينواچين]- فومن نمایندان مجلس شورای ملی میئن
- فومن نمایندان مجلس مؤسسان میئن
- فومن نمایندان مجلس شورای اسلامی میئن
|
گيلان |
|---|---|
| مرکز | رشت |
| شأرستانؤن ٚ مرکز | آستارا | أسسؤنه | أملش | أنزلي | خۊمام | رشت | رزوندي | رۊبار | رۊدسر | سۊماسرا | سياکل | شفت | فؤمن | لاجؤن | لنگؤرۊد | ماسال | هشتپر |
| دئني جيگه‌ئن |
آناهيتا مۊجسمه |
أکبريه مچچد |
أنزلي شأرداري عمارت |
أنزلي مناره |
أنزلي پۊرد |
مۊحتشم ٚ باغ |
بند ٚ بۊن ٚ ديز |
تيتي کاروانسرا |
چارپادشا مچچد |
حاج سميع ٚ مچچد |
خاريمام ٚ بۊقا |
دانا علي بۊقا |
رحمت سميعي خانه |
رشت ٚ شاپۊر ٚ مدرسه |
رشت ٚ شأرداري میدان |
رشت ٚ ميللي کيتابخانه |
رشت ٚ کۊلافرنگي عمارت |
رشت ٚ مۊزه |
رۊخان ٚ ديز |
ساغريسازان ٚ حمام |
سبز ٚ میدان (رشت) |
شیخ زاهد گيلاني بۊقا |
شيطان کۊه |
صفي مچچد |
غازيان ٚ پۊرد |
گۊلشن ٚ حمؤم |
گيلان ٚ رۊستايي ميراث ٚ مۊزه |
ماسۊله |
مۊحتشم ٚ باغ |
مۊزيک جيگا |
ميئن پۊشته کاخ |
لات ٚ کاروانسرا |
لاجؤن ٚ تله‌کابين |
لاجؤن ٚ جامع ٚ مچچد |
هيران ٚ رۊستا |
هيران ٚ تله‌کابين
|
سربس
[دچينواچين]- ↑ درباره شهرداری فومن
- ↑ https://www.ethnologue.com/language/glk
- ↑ گویش گیلکی لاهیجان. واژه‌نامه و پاره‌ای ویژگی‌های آوایی و ساخت‌واژه‌ای. جلد اول. دکتر نادر جهانگیری. چاپ دانشگاه مطالعات خارجی توکیو.
- ↑ دکتر منوچهر ستوده، سال۱۳۳۲، فرهنگ گیلکی، ص۱۷–۱۸