فؤمن
| فؤمن | |
|---|---|
 | |
|
کلي اطلاعات | |
| رسمي نام : | فؤمن |
| کشور : | ایران 
|
| اۊستان : | گيلان |
| شأرستان : | فؤمن ٚ شأرستان |
| بخش : | مرکزي بخش |
| قديمي نامان : | پۊمن |
| شأر بؤستن ٚ سال : | ۱۳۰۴[۱] |
| مردۊم | |
| جمعيت | ۳۵,۸۴۱ نفر (۱۳۹۵) |
| جمعيت ٚ تراکؤم: | ۳۳۵ نفر هر کيلۊمتر مربع مئن |
| زوان: | گيلکي |
| مذهب: | شيعه |
| طبيعي جۊغرافي | |
| پيلئکي: | ۲۹ کیلومتر مربع |
| بۊلندي درىا جه : | ۳- متر |
| آو ؤ هأوا | |
| سالانه دما ميانگين: | ۱۵٫۷ درجه سانتيگراد |
| سالانه وارش : | ۱۲۷۵ ميلي‌متر |
| ايته سال ٚ جرندي رۊجان: | ۱۱ رۊج |
| شأر ٚ اطلاعات | |
| سؤغات : | فؤمن ٚ کلۊچه چئي بج کشتا بجي نان حصيري محصۊلان |
| تلفؤن ٚ پيش‌شۊماره : | ۰۱۳ |
| وبجيگا : | فؤمن ٚ شأرداري |
| پانویس‌ها | |
| فؤمن مجسمه‌ئان ٚ شأر | |
فؤمن ايته جه گيلان ٚ شأران ايسه ؤ فؤمن ٚ شأرستان ٚ مرکزي بخش ٚ مئن نهأ. أ شأر فؤمن ٚ شأرستان ٚ مرکز ايسه.
فؤمنˇ تاريخ[دچينواچين]
فؤمن ايته جه گيلانˇ قديمي شأران ايسه ؤ پۊر قدمت دره ؤ طبق اي سري جه تاريخدانانˇ گب أ شأرˇ قدمت تا ۳۰۰۰ سال-أ فأرسه ؤ اۊ زمات کاسپيئن أ شأرˇ مئن ايسابؤن. اسلامي زماتˇ مئن فؤمن به عنوان بیه پس (گيلانˇ خۊرخۊس) مرکز شناخته بؤستي. أ سامانˇ فرمانراوایان-أ عمۊما جه آل اسحاقˇ خانواده دانده كي اۊشانˇ نسب ايرانˇ قديمي خاندانان، اشكانیانˇ مأنستن فأرسه.
صفویانˇ قدرت گيتنˇ پس ؤ شاه عباسˇ تصمیم ویچئنه محلي حکۊمتان ره، خان احمدخان (لاجؤن آخري فرمانروا آل كیا دۊدمانˇ جه) ؤ محمد امین‌خان کي فؤمن آخري فرمانروا جه آل اسحاقˇ خاندان بۊ، گيلانˇ مئن حکۊمت گۊدد ؤ قزلباشˇ سپاه جه شكست بۊخۊردده ؤ گیلانˇ سرتاسر صفویه حکۊمتˇ جير بۊشؤ.
جنگليانˇ قيام تؤلمˇ جه آغاز بۊبؤسته ؤ فؤمن، ايته مۊهم پناهگاه میهن پرستان ؤ آزادی خواهان ره در بأمؤ. هسأ ني فؤمنˇ شأرستان ايته جه گیلانˇ زيبا جيگایان ايسه کي پۊر طبيعي ؤ تاريخي أثران دره.
مردۊم ؤ زوان[دچينواچين]
فؤمنˇ مردۊم گيلک ايسده ؤ گيلکي زوان-أ بيه‌پسي گۊىش ؤ فؤمني لئجه أمرأ گب زنده.[۲][۳][۴]
فومن سرشناسان[دچينواچين]
- آیت الله محمدتقی بهجت فومنی
- شیون فومنی
- محمدعلی دادور (عمدةالملک)
- امیر هدایت الله خان فومنی
- سید یحیی مروستی ندامانی (ناصرالاسلام)
- عبدالحسین خان سردار همایون
- محمود خان سرتیپ فومنی
- ابوالفتح خان محمودی (امجدالسلطنه)
- کیومرث صابری فومنی (گل آقا)
- زنده ياد پهلوان یزدان فدایی سسطلانی
- دکتر محمد رسول گلشن محمودی فومنی
- زنده ياد حاج سيد عبدالله ميرقيوم نيا
- سهیل پرسته
فومنˇ تاتاييان[دچينواچين]
ماسۊله سنتي مراسم
ماسۊله خانان
ماسۊله محلي بازار
ماسۊله
فؤمنˇ مجسمه
فؤمنˇ آناهيتا مجسمه
فؤمنˇ مىدان
رۊخانˇ قلعه
جۊرواجۊر[دچينواچين]
- فومن نمایندان مجلس شورای ملی میئن
- فومن نمایندان مجلس مؤسسان میئن
- فومن نمایندان مجلس شورای اسلامی میئن
|
|
|---|---|
| مرکز | رشت |
| شأرستانؤن ٚ مرکز | آستارا | أسسؤنه | أملش | أنزلي | خۊمام | رشت | رزوندي | رۊبار | رۊدسر | سۊماسرا | سياکل | شفت | فؤمن | لاجؤن | لنگؤرۊد | ماسال | هشتپر |
| دئني جيگه'ن |
أکبريه مچيد |
گۊلشنˇ حمؤم |
شيطان کۊه |
باغ محتشم |
غازيانˇ پۊرد |
رشتˇ شأرداري |
کۊلافرنگي عمارت |
ماسۊله |
لاجؤنˇ تله‌کابین |
هيران ٚ رۊستا |
هيران ٚ تله‌کابين |
رشتˇ مۊزه
|
سربس[دچينواچين]
- ↑ درباره شهرداری فومن
- ↑ https://www.ethnologue.com/language/glk
- ↑ گویش گیلکی لاهیجان. واژه‌نامه و پاره‌ای ویژگی‌های آوایی و ساخت‌واژه‌ای. جلد اول. دکتر نادر جهانگیری. چاپ دانشگاه مطالعات خارجی توکیو.
- ↑ دکتر منوچهر ستوده، سال۱۳۳۲، فرهنگ گیلکی، ص۱۷–۱۸