Wikipedia:دؤجئه وانويس/۲۰۲۰/۰۹
هٚشتپٚر ىا هٚشتبٚر کي اۊنˇ رسمي نام تالش ايسه ايتأ جه گيلانˇ شأران ؤ تالشˇ شأرستانˇ مرکز ايسه. هشپر گيلانˇ پنجؤمي پيله شأر ايسه. أ شأر ۵۴ متر جه دریا بۊلندي دأره. هشتپر گيلان باخي شأران مأنستن جه تۊريستي نظر پۊر مۊهم ايسه. أ شهر خاوياري ماهيانˇ تؤليدˇ مئن گيلان ؤ ايران دۊرۊن أول ايسه ؤ هأتؤ ني جه اۊنˇ کشاورزي محصۊلان شأ به بج ؤ کيوي اشاره گۊدن کي اۊنˇ محصۊلان به اي سري کشوران ئم صادر به. کرگانرۊدˇ رۊخان کي گيلانˇ خۊرخۊس پيله‌تر رۊخان ايسه جه أ شأرˇ مئن گۊذره ؤ هشتپرأ به دۊ ته بخش تقسیمأ کۊنه.
تارئخ
[دچينواچين]ألکساندئر خؤدشکؤ کي ايتأ لهستاني شاعر ؤ اسلاوشناس ؤ گيلانشناس بۊ، محمدشاه قاجار زمات رشتˇ دۊرۊن رۊسيه کؤنسۊلˇ مئن ايسا بۊ ؤ هشتپر أتؤ تؤصيف بۊگۊده: کرگانرۊدˇ مرکز هشتپرˇ شأر ؤ اۊنˇ والي بالاخان ايسه کي تالشˇ قشۊنˇ فرمانده محسۊب به. چار دهه بعد سردار امجد کي بالاخانˇ نوه بۊ ناصرالدين شاه قاجارˇ زمات اتاقسرا عمارت بنا بۊگۊده کي ايتأ مدرنˇ سازه بۊ ؤ به هشتپرˇ نماد تبديل بۊبؤسته. هشتپرˇ شأر جه درىا فاصله دأشتي ؤ اۊ زمات مردۊم به بندري شأران ؤ بازاران نياز دأشتيدي تأ رۊسيه أمرأ تجارت بۊکۊنيد هأنه وأستي اي سري شأران حويق، ليسار ؤ شفارۊد مأنستن دریا ورجأ چاکۊده بۊبؤستيد اما چؤن أ شأران هشتپر جه پۊر فاصله دأشتيد ايتأ ايپارچه ؤ پيله شأر تشکيل نۊبؤسته ؤ تالشˇ شأرستانˇ اقتصادي مرکزان مئن فاصله دکفته.
رابینؤ کي رشتˇ مئن بريتانيا سرکؤنسۊل بۊ راجع به تالش أتؤ بينويشته: کرگانرۊدˇ بازار درىا ورجأ نئهأ ؤ ۶۰ ته دۊکان ؤ ۱۵ ته چۊبي کۊلبه دأره ؤ تالشˇ خانان اۊیه زيوش کۊنيدي.
سال ۱۲۸۶ دۊرۊن مشرۊطه انقلابˇ تفاقان وأستي اتاقسرا عمارت آتش بزئن ؤ کرگانرۊدˇ خانانˇ حکۊمت تۊمانه بؤسته ؤ هشتپر سۊ ته دهه وأستي جه رؤنق دکفته ؤ اداري مرکزان ويشتر به ساحلي شأران منتقل بۊبؤسته. تأ دۊوؤمي جهاني جنگˇ ساحلي شأران تالشˇ منطقه مرکز بۊن ؤ ايران ؤ رۊسیه جه طريق أ شأران تجارت گۊديد. ويشتر مدرسه'ن، امنيه'ن، بلديه'ن گمرک ؤ تلگراف خانه ؤ باخي دؤلتي اداران ساحلي شأران مئن فعاليت گۊدید کي گمرک تا ۱۳۳۶ هم فعاليت گۊدي. بعد أنکي رۊسیه ۱۳۲۰ شهريور دۊرۊن گيلان اشغال بۊگۊده ايتأ تازه راشيه أنزلي ؤ آستارا مئن چاکۊده کي أ اۊتۊبان بعد چاکۊدن ايتأ پۊرد کرگانرۊدˇ رۊخان سر، جه هشتپرˇ مئن گۊذر گۊدي ؤ باعث بۊبؤسته کي هشتپر دۊوارده رؤنق بيگيفته ؤ دؤلتي اداران جه ساحلي شأران به هشتپر منتقل ببه. بعد أ تفاقان تالش ۲۲ مرداد ۱۳۲۳ دۊرۊن به ايتأ شأرستان، شفارۊدˇ بازار مرکزيت أمرأ تبديل بۊبؤسته. اۊ زمات هشتپر خأیلي کۊچي تر بۊ ؤ جه ايتأ رديف دۊکان ؤ اي سري چۊبي خانه'ن تشکيل بۊبؤسته بۊ کي هۊ پۊرد ورجأ کي رۊسان چاکۊدن قرار دأشتيدي. اما گلف گلف هشتپرˇ شأر پيله تر بۊبؤسته ؤ پۊر رؤنق بيگيفته ؤ هأنه وأستي ۱۳۲۶ سال دۊرۊن تالشˇ شأرستانˇ مرکز جه شفارۊد به هشتپر منتقل بۊبؤسته ؤ شمس اميري فرمانداری أمرأ خۊ فعاليت شرۊع بۊگۊده...دۊمباله