پامادؤر

برسه پامادور (راست) - دوخاله بوبوسته (چپ)

پامادؤر، سۊرخ ٚ واجام یا گؤجي (اينگيليسي: Tomato)، (لاتين: Solanum lycopersicum) ایتا گولدارˇ گیاه ایسه کی اونه مئوه دونیا میان پور مصرف و خورده به. پامادور بعنوان ایتا خوردنی گیاه ایسه کی اونه مئوه ، خورد و خوراک میان پور ارزش و جاجیگاه دره. پامادور به اشکال موختلفی خورده به. ویشتر سالاد میان بطور خام مصرف کونید یا اونه پَجید یا بِبیشته کونید. پامادور ایتا حاضر و آماده خوردنی ایسه و انواع چاشنی هان و ترشی هان دورون ایستفاده کونید. ایپچه جه پامادور دونیا میان به اشکالی موختلفی ، آبˇ پامادور (گوجه) ، کنسرو بوبوسته یا قوطی میان ، سس ، پوره ، رب یا پودری منستن مصرف به.

پامادور پور جه آنتی اکسیدان لیکوپن ایسه و بیماریانˇدرمان و جان ساقی ره مفید ایسه. دانشمندانˇ علمی واموج نشان دیهه کی پامادور احتمال ابتلا به سرطان بجیر آوره و قلب و عروق ره پور خاصیت دره. پامادور منبع ویتامین C ، k ، فولات و پتاسیم ایسه. پامادور موختلفه رنگ و طعم دره. و ویشتر وختی کی بطور کامل فرسه اونه چینید و مصرف کونید.

پامادور انواع موختلفی دره کی آب و هوای معتدل و مرطوب میان رشد کونه. گولخانه میان شأ تمام سال میان پامادور تولید کودن. پامادورˇ گیاه یک تا سه متر بولندی دره. پامادورˇ گیاه اندازه ، به اونه جاجیگاه و آب و خاک بستگی دره.

تارئخ

پامادور ˇ اصلی جاجیگاه ، نسایی آمریکا میان بو. ناواتل ˇ زوان میان اونه توماتل دوخادید. وختی إسپانیائین آمریکا قاره میان ورود بوگودید اونه نام جیگیفتید و توماته (ايسپانيايي زوؤن: tomate) بنائید. پامادور مکزیکˇ بومیان خوراک بو و اوشانه آشپجی دورون ایستفاده گودید. إسپانیائین ، پامادورˇ بذر آمریکا جه اروپا دورون باوردید و هتویی اول اروپا میان و بعد قرن شانزدهم دورون ، باخی دونیا میانن بکاشته و تکثیر بوبوسته.

پامادور اوایل اروپا نسا میان ، بسرعت رواج بیگیفه و مردوم خوراک میان جای بیگیفته. اما کلسیا اوروپا میان مردوم تمایل نشتید پامادور بخورید و فکر گودید که اون سمی ایسه. اینگیلیسیان ، پامادور خوجیر مئوه دنستید و اوشانه خوش امویی ولی حاضر نیبید اونه بخورید چون فکر گودید کی پامادور سمی مئوه ایسه. قرن شانزدهم ، اروپا میان ، اوشانی کی دارا و ثروتمند بید خوشانه آشپجخانهˇ ظروف، سرب جه چگوده بوبوسته بو و پامادور سرب جذب گودی و مسمومیت پیش امویی و باعث مرگ و میر بوستی. هن وستی ثروتمندان پامادور نوخوردید. اما فقیران و سوتالˇ مردومˇ ظرفان چوبی بو و پامادور خوردن سر موشکلی نشتید. تا قرن نوزدهم میان ، پامادور فقیرانˇ خوراک بو و ویشتر ایتالیا میان مصرف بوستی. هنه وستی ایتا داب بوجود بومو کی ویشتر سوتالانˇ خوراک ، پامادور جا چگوده بوبوستی.

تولید گودن

پامادور بدلیل اهمیتی که آشپجی و خورد و خوراک میان دره و همه تانه ره بعنوان ایتا چاشنی یا خوراکی و یا سالاد دورون مصرف به. ایتا محصول پور مصرف دونیا میان ایسه. کشوران وستی پامادور تولید گودن پور اهمیت دره و اونه صادرات منبع درآمدی کشوران وستی ایسه. کشورانی کی اوشانه تولید بجیر ایسه ، خوشانه نیاز و مصرف وستی مجبورید کی پیله تولیدکننده ورجا پامادور وارد بوکونید. سال ۲۰۱۷ دنیا میان ، پور جه صد و هفتاد تن پامادور تولید بوبوسته. و کشوران مختلف ، انواع پامادور ، طعم و مزه و ظاهر متفاوت امره تولید بوگودید. ویشتر پامادورˇ کاشت و تولید گولخانه‌ٰن دورون انجام گیره.

ده تا کشور عمده ، بعنوان پیله ترین پامادورˇ تولیدکننده ، ۸۳ درصد تولید سالانه میان سهم درید. اَ چند سال میان ، باخی کشوران بتنستید خوشانه تولید افزایش بدید و هتو بوبو کی اَ ده کشورˇ سالیانه تولیدˇ سهم بیجیر بایه. پامادورˇ تولیدˇ اهمیت و توجه بیست سال اخیر میان پور اضافا بوبوسته. مصرف پامادور رابطه مستقیمی ، جامعهˇ سلامت و جان ساقی امره دره. آمار نیشان دیهه کی کشورانی کی اونه میان سطح زندگی بوجور ایسه ، آمریکا ، اروپایی کشوران ، آسیا خورتاب و اقیانوسیه منستن ، پامادور پور مصرف به (بیست تا بیست و هشت کیلو سالانه هر ای نفره). جغرز اَن ، باخی کشوران میان ، کانادا ، ژاپؤن ، تونس و ... منستن انواع پامادورˇ محصولات پور اهمیت دره. اَ چند سال میان باوجود افزایش جهانی پامادورˇ قیمت ، تقاضا و مصرف دنیا میان رشد بوگوده. هنه واستی باعث بوبو کی کشوران خوشانه تولید ویشترا کونید. هسا چین ، پامادورˇ کشت و تولید وستی پیله سرمایه گذاری بوگوده و باعث بوبوسته کی آمریکا و ایتالیا به عنوان دوتا پیله تولیدکننده خوشانه بازار ایپچه جه دست بدید و چین اوشانه جای صادرات میان بیگیفته.

جاجیگاه	کشور	مقدار (به میلیون تن)
۱	چین	۵۴.۵
۲	هند	۱۸.۷
۳	ایجایی ایالتان	۱۴.۵
۴	ترکیه	۱۱.۹
۵	مصر	۸.۳
۶	ایران	۶
۷	ایتالیا	۵.۴
۸	اسپانیا	۵
۹	برزیل	۴.۳
۱۰	مکزیک	۳.۴

آفتان

ممکن ایسه کی پامادور دچار مختلف بیماری یا آفتان ببه. زمینه گیاهˇ بیماری و یا آفت ، ممکن ایسه بدلیل فقر خاک یا کمبود کلسیم ببه. گیاهه زیادی هرس گودن ، باعث آفت و اخلال رشد مئوه دورون به. هوایˇ درجه دما و خاک ، وانیشا گودن زمات مئن پور اهمیت دره. کم یا زیادی آب دئن هم آفتˇ دلیل ایسه. آب دئن زمات میان ، گیاه رو مستقیم آب فوگودن احتمال رشد قارچ زیادا کونه. کمبود هوا و خاک جیگا آفت آوره یا باعث کاهش گیاهˇ باروری به.

پامادور دو مرحله میان، قبل و بعد گول دئن و میوه باردن زمات میان آفت گیره. وختی هوا و خاکˇ رطوبت بوجور ببه یا چند روج مئن وارش دواره ، شرایط باکتری اورزا گودن (رشد گودن) وستی بوجود آیه. ساقه ، ولگ و حتی خود میوه آفت زنه. قارچ و آفتˇ نشانه ، سیفید دانه و لکه ایسه. شوروم (رطوبت) و وارش باکتری رشد زیاد کونه. مناطقی کی زیادی وارش دواره ، احتمال انکی پامادور قارچ بیگیره و خراب ببه ویشتر ایسه. آفت تازه و تره ولگان خوشک و نابودا کونه و قدیمی و پیله ولگان زرد یا سیاه بید یا آفت باعث دوچولکستن ولگان به. آفت بزه بوته ، لکه دار میوه آوره و کال و نرسه پامادور ، لکه دار و سیاه ایسه. آفت بزه پامادور نتنه خو رشد طبیعی ادامه بده و وختی بپخته به و اونه رنگ سورخ به ، اونه سطح پوست میان قهوه ای یا زردˇ لکه بوجود آیه و اونه سطح رنگ خالصی نره.

ترکیبات

۹۵ درصد پامادور ، آب جه تشکیل بوبوسته و باخی شامل ۴درصد کربوهیدرات و یک درصد پروتئین و چربی ایسه. پامادور میئوه‌ٰن میان منبع ویتامینی C متوسطی دره و جز خوراکان رژیمی و کم حجم ایسه. صد گرم پامادور ، ۱۸ کالری دره و ۰۹% گرم پروتئین ، ۳.۹% گرم کربوهیدرات ، ۲.۶% گرم شکر ، ۱.۲ گرم فیبر و ۰۲% چربی جا تشکیل بوبوسته. پامادورˇ سورخ رنگ ، آنتی اکسیدان لیکوپن وستی ایسه.

• 
  سورخˇ پامادوران میوه فروشی میان
• 
  ایتا گولخانه پامادور ، هولند میان
• 
  پامادورˇ ظاهر تنوع رنگی دره
• 
  پامادور و پنیرˇ سالاد