کلأچئه
کلأچئه | |
---|---|
![]() | |
کۊللي ايطلاعات | |
رسمي نام : | کلاچای |
کشور : | ایران ![]() |
اۊستان : | گيلان |
مردۊم | |
جمعيت | ۱۲،۳۷۹ نفر (۱۳۹۵) |
زوان: | گيلکي |
مذهب: | شيعه |
طبيعي جۊغرافي | |
بۊلندي درىا جه : | ۲۵- متر |
آو ؤ هأوا | |
سالانه دما ميانگين: | ۲۰ درجه سانتيگراد |
شأر ٚ اطلاعات | |
شأردار : | فرزاد دلارام |
سؤغات : | بج چئي |
تلفؤن ٚ پيششۊماره : | ۰۱۳ |
کلأچئه[۱] یته شأر هيسه گیلانˇ خۊرتاوˇ جي گه رۊدسرˇ شأرستانˇ مئن نئه. أ شأر کلأچئه بخشˇ مرکز ايسه.
کلأچئه دئبار تلأ دادؤستدˇ ره یته مۊهم برزیگري بازار هيسه. اینˇ پنجشمبه بازار گیلانˇ خۊرتاوˇ مئن مؤهمترین بازار به حساب هنه{سربس خأنه}.
کلأچئه ساکنینˇ اصلي کار برزيگري ؤ مالايي هیسه ؤ اۊنˇ اساسی محصۊلؤن برنج، چای، مرککبات، کیوی ؤ انواع مایي هیسه.
جؤغرافی[دچينواچين]
کلاچای، یته جه گیلانˇ خۊرتاوی شهرؤنه. کلاچای کلسیا جی کاسپی دریا خۊرتاوˇ جی چابکسر نسه جی البۊرز کۊ کۊدامؤنؤن (جنگل-کوه) ؤ رحیمآباد ؤ خۊرخؤسˇ جی رودسرˇ همرأ همساده هیسه.
ای شهر 18-04-37 طۊل ؤ 57-23-50 عرضˇ جغرافیایی مئنه ؤ اونˇ بلندی دریا جی -20 متر هیسه.
وجه تسمیه[دچينواچين]
گيلکي زوانˇ مئن "کلا/کلاىه/کؤلا"، "رۊستا/آبادي/ محله" معني دهن ؤ ایشان' خلی جائانˇ نامˇ دل شئه دئن. مؤنه ره: کلان کلاىه، گیل کلاىه، بیشه کؤلا، امیرکلاىه، پسکلاسی، نخجیرکلاىه و... "تئئنچه" ؤ «ترفچه" اجي شئه فهمسن که "چه" گيلکي دل تصغىير پسوند هیسه یؤ تۊنیم احتمال بدیم اي شهری نامˇ دلی دبؤ "چه" اني هئی بۊنوره سر نئابۊ یؤ اي شهر، پیشتران ىته کۊچˇ محله بؤ. اما "ئه" اي که کلاچئه-کي نامˇ دۊمبال دره چي هیسه؟ اي پۊرسشی آوج ئادانˇ ره کلاچئه-کي قیاس دئباخي جا نامانˇ همرا تۊنه امره بال بزنه. "ئه"'، "بیجارگئه" ؤ "کلاىه" کي مؤسؤنچي نامانˇ دل انی دئه شئه. اينˇ توجه همرا که "بیجارگه" ؤ "کلاىه" عام هیسن ؤ تۊنن دئباخي جائانˇ نام اني ببۊن، شئه اي کلمه ئانی دومباليني "ئه"' معرفه ساج فرض گۊدن. ىعني شئه گۊتن "بیجارگئه" ، بیجاري هیسه که اي نام کار ئاگیته کسانˇ فکر مئن دبؤ ( نا دئباخي بیجارگه ئان) ؤ "کلایئه" محله-اي بؤ که اي نامˇ استفاده گودن کسانˇ منظۊر بؤ. هينˇ سر ؤ اخر "کلاچئه" کي واشکاجي دۊرۊس ببۊ، اي نامˇ تحت اللفظي معني تۊنه "کۊشتئه یؤ بشناخته محله ( ؤ نا دئباخي کوچ ِمحله ئان)" ببۊ که شهر بؤؤن ِ پیشتر اي نام' معرۊف وکتئه.[۲]
هنده وجه تسميه ره بؤگۊته دأرن:
- بعضیئن گۊنن چۊن دئبار ایه بازار رؤنق دأشت ؤ وؤفۊرˇ نعمت بؤ اۊنه طلاچای خؤندن.
- بعضیئن گۊنن کلهچه جی هنه به معنی کۊشته بۊتهن.
- کلاچای دراصل هۊ «گل لای جا» هیسه ؤ چۊن پۊلؤرۊدˇ تۋل ایه رؤسۊب بؤته هین وأسر وکت گلاجای ؤ ایمه کلاچای وکت.
- گۊنن ای شهرˇ نؤم «قلاجای» بؤ. چۊن صفویه سرؤنه گیلانˇ خۊرتاویئن مخصۊصن قاسم آبادˇ خلک صفویهٰ رستر ندأن. هین دؤنی صفوی کیا خۊ سردار شاه نظره بخسأنی ایه ؤ شاه نظر خۊ رسترؤنˇ همرأ مؤوففق وکت ای منطقه مردۊمه سرکۊب بؤنه ؤ هۊیندر بۊمؤنس و ... .
- ای شهره «کالا چای» نی بؤتن ؤ ایتؤ گۊنن گه چایه ایندر جی صادر گودن به روسیه.
- کل یا کول گلکی مئن «تپه» معنیه دنه ؤ «چای» تۊرکی مئن روخؤنه بۊنه ؤ صفویه سرؤنه مئن (شاه نظرˇ فترک همرأ) ایه فتح وکت هین دؤنی کلاچای یعنی تپه ؤ رۊخؤنه.
دئبار ایندره پۊلؤرۊدبار دؤخؤندن ؤ هسأ نی پیرآدمؤن پۊلؤرۊدبارˇ پسونده دأرن. سالانˇ سال ای رۊخؤنه رؤسۊبؤن ایه بنیشته ؤ کلاچای ای رؤسۊبؤنˇ سر بنا بۊبه.
آب ؤ هوا[دچينواچين]
کلاچای چۊن کاسپی دریا ؤ دامؤنی دامنهنه نزدیکی دره ؤ چافی هیسه اینˇ آب ؤ هوا همیشک معتدل ؤ گرم هیسه اینˇ رطۊبت بین 75 تا 95 درصد هیسه وارش خیلی وارنه. اؤصۊلن ورف نوارنه ولی اگر بواره سنگین وارنه.
کلاچایˇ مئن 5 ته وا معرثفه.: گیلˇ وا، گیلˇ وا ستۊک، دشتˇ وا، کۊ وا، گرمش وا.
رۊخؤنهن[دچينواچين]
کلاچایˇ مئن تقریبن هر پنج کیلۊمتر خطˇ کناره جی یته رۊخؤنه نئه گه ایشؤنن:
1. پۊلؤرۊد: گیلانˇ دوومی گتˇ رۊخؤنه ؤ خۊرتاوˇ مئن مؤهمترین رۊخؤنه هیسه گه «میجی کو» طالقانˇ مئن اۊنˇ سربسه ؤ اشکوراتˇ جی هنه ؤ گیلکلایه جی کلاچایˇ خۊرخؤس مئن شۊنه کاسپی دریا مئن.
2. گزافرۊد: پۊلؤرۊدˇ خۊرتاوˇ جی یته خال بۊنه ؤ کلاچایˇ مئنأجی دواره ؤ شۊنه کاسپی دریا مئن.
3. نۊده: گزافرۊدˇ جی کۊشتره ؤ نۊده مئن (کلاچایˇ خۊرتاوˇ مئن شۊنه دریا مئن.
4. لزرجان: نۊده رۊخؤنه جی پیلهتره ؤ کلاچایˇ خۊرتاوˇ جی شۊنه دریا آوˇ مئن.
5. خشکرۊد: البۊرز کۊ جی هنه ؤ کلاچایˇ خۊرتاوˇ مئن شۊنه دریا مئن.
خلک ؤ زوؤن[دچينواچين]
کلاچایˇ خلک گیلک هیسن. گه گیلان ؤ مازندرانˇ کۊه ؤ جلگه جی مهاجرت بؤتن ؤ ایه ساکن وکتن.
ایمرۊ کلاچایˇ مئن هیسأن کسایی گه لشت نشا، طالقان، لاجؤن ؤ اشکورات ؤ ... جی بۊمأن ؤ هیندر بۊمؤنسن.
کلاچای جمعیت سال 90 سرشماری مئن 34167 نفر هیسه ؤ 10984 ته خانوار کلاچایˇ مئن زیونن ؤ گیلکی کلاچایی لهجه همرأ گب زنن.
سربس[دچينواچين]
تاریخ کلاچای - محمدرضا قربانی گیلکلایه
سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390
- ↑ فرهنگ قادري || http://khurtav.blogfa.com/post-102.aspx
- ↑ فرهنگ قادري || http://khurtav.blogfa.com/post-102.aspx