Wikipedia:دؤجئه وانويس/۲۰۲۴/۰۱
کاسپئن ٚ دریا (اينگيليسي زوؤن ٚ جي: Caspian Sea) ایته درىاچه ايسه کي اۊن ٚ جه پيلهتر زيمي سر دينه ؤ هأن ٚ وأسي اۊن-أ درىا دۊخانده. أ دریا پيلئکي ۳۷۱,۰۰۰ کيلؤمتر ٚمۊربع ايسه. أ درىا نسا ور ایته مۊتمدن ٚ قؤم زيوش گۊدي کاسپيئن ٚ نامي کي گيلکان ٚ مارقؤم محسۊب به. دۊرۊسسه گه کاسپئن ٚ دریا، دریاچه هيسه اٚمما عملاً وؤلگا-دؤن ٚ کانال ٚ جي ايسه آزؤف ٚ دریا-ا مۊتصله. اي دریاچه زماتی بينه اي تتيس ٚ اۊقیانۊس ٚ جي بؤ گه ايمه خۊشکي اۊن-ه دؤرأچئه. هيتأن نفتي یأ گازي منابع ٚ دارا هيسه یأ دۊنیا بٚیترين خاويار-ه دأره.
أ درىا جولف جيگا ۱۰۲۵ متر جولفی دأنه. یته دئه نقلي گه نأ اينه گه وختي کي رۊميئن فأرسه بؤن اي درىاچه ور ؤ اۊن ٚ آو-ه واچيشتن، بيدئن کي اين ٚ اؤ شۊر ايسه همدؤني اۊن-ه دریا دؤخؤندن.
کاسپئن ٚ دریا پيلاترين دؤرأچئه دریا دۊنیا مئن هيسه گه اۊن-ه خۊکفا دریا-ني دؤخؤنن. اي دريا یته دؤرين-دکأل حؤضه هيسه گه اۊرۊپا یأ آسيا مئنأ نيأ: قفقاز ٚ خۊرتؤو، مئن-آسيا ٚ استپ ٚ خۊرخؤس، رۊسيه ثمروند ٚ دشتؤن ٚ نسا بأني گيلان أ مازندرؤن ٚ کلسا. اي دریا 371,000 کيلؤمتر ٚ مۊربع مساحت-ه ودأ دأره (اٚلبت دریا ٚ خۊرتؤو ٚ قرأبۊغاز ٚ پيلا سل گه اين-ي آو خلي شۊره بکت). اي مساحت تقريبا ژاپۊن ٚ مساحت ٚ هأندي هيسه. 78,200 کيلؤمتر ٚ مۊکأب-ني اي دریا حجم هيسه. کاسپئن ٚ دريا شۊري تقريبا %1.2 ( 12 گرم هر ليتر ٚ مئن) هيسه گه اي اٚنداجه کيلأکيله دریا'ن ٚ شۊري یک سۊوؤم ٚ جي. کاسپئن ٚ دريا دؤرأچئه نيأ کلسا-خۊرتؤو ٚ را قزاقستؤن ٚ جي، کلسا-خۊرخؤس ٚ را رۊسيه جي، نسا-خۊرخؤس ٚ را آذربایٚجؤن ٚ جي، نسا را ايران ٚ جي یأ نسا-خۊرتؤو ٚ را-ني تۊرکٚمنستؤن ٚ جي....دۊمباله