سوؤمي داريۊش
داريوش كدومان واپسين هخامنشيان شاه بو و شش سال فرمانروايي بوگود (336- 330 پ.م) و اسكندر مقدوني جلو نبرد داشتي كه شكست بوخورده و آخر سر خيانت دو تن از خو نزديكان كه بسوس و برسانتس نام داشتيد كشته بوبوسته. با داريوش موردن هخامنشيان فرمانروايي پس از 220 سال فوگوردسته.
فرمانروايي
[دچينواچين]داريوش سوم در هينگام اردشير سوم فوتورك به كادوسيان سرزمين، سرداري اردشير لشكر بر عهده داشتي و جنگ پايان بگيفته، داريوش به ساتراپي ارمنستان انتخاب بوسته. بيشتر مورخان داريوش نَسَب از هخامنشيان دودمان دانيد.
ولي استرابون خو كيتاب مئن بِنويشته كه داريوش سوم، جه هخامنشيان دودمان نبو.
اردشير سوم پادشاهي زرخ و سنگ دل بو. بگواس ايتا جه دربار خواجگان اردشيرَ مسموم كونه و اونه كوچي پسر كه رشا نام داشتي فرمانروا چاكونه. ديودورسيسيلي بنويشته كه رشا يا ارسس در اصل بگواس دست نشانده بو. بگواس همه رشا براران كوشه تا مدعي فرمانروايي نمانه. ولي رشا خودش،بگواس دست امره مسموم به و ميره.
داريوش سوم بگواس كومك امره تخت پادشاهي رو نيشينه. ولي ايپچه بعد اختلاف پيشايه، بگواس تصميم گيره داريوش هم مسموم بوكونه، ولي داريوش آگاه به و مسموم شراب جامَ به خورد بگواس ده و اون كارَ يكسره كونه.
مقدونيه
[دچينواچين]اورشين بوستن هخامنشي دربار، باعث بوسته مقدونيه شاه كه فيليپ نام داشتي به فكر فوتورك زين دَكَفه، ولي ايتا دسيسه رو كوشته به كه مورخان بوگوفتيد ا دسيسه دربار هخامنشي دست داشتي. فيليپ پسر كه اسكندر (الكساندر) نام داشتي، ديل قورص بو كه فيليپ راه دونبال بوكونه و يونان شهرانَ تسخير كونه و خوره آمادا كونه كه هخامنشيان سپاه كله گيره.اسكندر خوره خودايان زاي دانستي. و خيلي تلاش بوگود يونانيان عليه هخامنشيان متحد بوكونه.
كله گيفتن
[دچينواچين]اسكندر خو سپاه امره وارد ليدي به و ايران سپاه امره روخان گرانيكوس ورجا روبرو به و اسكندر پيروزَ بوسته. جنگ گرانيكوس اولين اسكندر پيروزي هخامنشيان جولو بو. شهر سارد بدست اسكندر دَكفه و خو پيشروي سرا گيره. داريوش وختي دينه ايران شهران ايتا ايتا اسكندر دست دَكَفتن داره، خو سپاه شاهنشاهي امره راه دَكفه ولي جنگ ايسوس دورون شكست خوره (333 پ.م) و داريوش خانواده اسكندر دست دَكَفه. داريوش شكست واستي خيلي تسكه ديل بو و نااميدي دوروناسكندر پيشنهاد صلح ده كهاسكندر داريوش پيشنهادَ رد كونه و خوره هخامنشيان جانشين دوخانه. اَ شكست خيلي داريوشَ گران تمام بوسته از طرفي اسكندر خو پيشروي سرا گيفته و بتَنَسته غزه و مصر فتح بوكونه.(332 پ.م) و از طرفي ده سرپيچي سپاه و دربار نسبت به داريوش بيشتره بوست.
داريوش دوباره خو سپاه جمع آوري كونه و اسكندر هم خو سپاه اَمره از فرات روخان گذر كونه دو سپاه عراق كنوني دورون سومين بار گله گيريد. اَ جنگ واپسين رويارويي داريوش و اسكندر بو جنگ گوگمل نام داشتي كه دوباره به شكست و جيويشتن داريوش گله گيفتن مين پايان گيره. و اسكندر وارد بابِل به. بابِل مئن، مردوم پيشواز مقدونيان آييد واسكندر از در دوستي مردوم اَمره درايه. خيلي جه ايران بزرگان و سرداران تسليم اسكندر بوبوستيد و خوشانه پست و مقام جا ابقا بوبوستيد.اسكندر تصميم داشتي شوش و تخت جمشيد تصرف بوكونه كه هم هخامنشيان پايتخت بو، هم ثروت زيادي اونه مئن انباشته بوبوسته بو. شوش به آساني اسكندر دست دَكفه. وختي تاراج شهر تومانه بوست، مقدونيان راه دَكَفيد سوي تخت جمشيد.
جيم گيفتن تخت جمشيد
[دچينواچين]آريو برزن ايتا جه پيله قهرماناني بو كه اسكندر جولو بيسا و مقاومت بوگود. هنگامي اسكندر در حال پيشروي به سوي تخت جمشيد بو. آريو برزن دوشمن راه دَوَده اسكندر آريو رزن محاصره كونه ولي آريو تسليم نبه و جنگه كونه تا كوشته بوبوست. اسكندر كه به تخت جمشيد فَرِسه، شهر مئن غارت و كوشتار راه تاوَده و آخرش تخت جمشيد آتش زنه. رومن گيرشمن پيله تاريخدان بوگوفته كه اسكندر نقشي جيم گيفتن تخت جمشيد مئن نشدي.
كوشته بوستن داريوش
[دچينواچين]داريوش جنگ گوگمل مئن شكست خوره ، و جيويشته همدان و نا اميدانه تلاش گودي دوباره اسكندر اَمره كله گيره. ولي ده پيله مردكان سپاه اونه قبول نشديد و برخي خوشانه تسليم اسكندر بوگوديد. ايباره بسوس كه خو سر مئن هواي شاهي داشتي. داريوشَ زخمي و دستگير كونه. و خوره شاه دوخانه. اسكندر ايپچه از خوسپاه اَمره اوشانه دونبال كونه، بسوس كه بترسه بو داريوشَ كه مردن دَبو وِله گوده و جيويزه. ايران سپاه فوگورده و مقدونيان جولو پايداري نوكونه. وختي اسكندر فَرسه داريوشَ مورده پيدا كونه و اَتويي گيد خو شنلَ داريوش پيكر تاوده. موردن داريوش اَمره هخامنشان فرمانروايي فوگورده.(330 پ.م)