هانس کريستين أندرسؤن
| هانس کريستيٚن أندرسؤن | |
|---|---|
 أندرسؤن در سال ۱۸۶۹ | |
| Born | ۲ آوریل 1805 Odense, Funen, Kingdom of Denmark |
| Died | 4 August 1875 (عمر 70 سال) Østerbro, Copenhagen, Kingdom of Denmark |
| Occupation | Writer |
| Language | Danish |
| Nationality | Danish |
| Genre | Children's literature, travelogue |
| Signature |  |
هانس کريستين أندرسؤن (اينگيليسي: Hans Christian Andersen) يته دانمارکي نيويشتنکسه که اۊنˇ معرۊف داستانؤن کۊشتأى پري دريايي، کل أنگۊشتي، بدگيل بيلي زأک، مي زيندگؤني، ورفي ملکه، کيبريت فؤرۊش لاکۊ ؤ کارکيا تازه ليواس ايسن. زأکˇ کيتابˇ جهاني رۊز اينˇ تولدˇ رۊز ايسه. [۱]
کۊشتأکي زمت
[دچينواچين]
هانس کريستين أندرسؤن سۊشمبه ۱۸۰۵ آوريلˇ دؤوؤمي رۊز اؤدنسه شهرˇ ميئن دانمارکˇ ميئن بيچه بۊبؤ. اۊنˇ پئر مؤعتقد بۊ که خؤنمنش خؤنواده ايسن. ؤ تحقيقاتي که هانس کريستين أندرسؤنˇ مرکزˇ ميئن أنجؤم بۊبؤ اۊنˇ پيلˇ پئر ديل ويره دأشت که خۊشؤنˇ خؤنواده خؤنمنش ؤ غني بۊن. أممأ ويشترى که تحقيق بؤدن بيدئن اي گب غلطه. آندرسؤن جوؤني مئن هۊش ؤ قوهٔ تخيلي قوي دأشت و شديدا أدبيات ؤ تئاتره دۊست دأشت. کۊشتأکي زمت خؤ ويسين تئاترˇ صحنه' چأگؤد ؤ ويليام شکسپيرˇ آئاره چۊبي ماتۊشکه'نˇ أمرأ أز حفظ واخؤني گۊد.[۲]
جوؤني زمت
[دچينواچين]أندرسؤن سال ۱۸۱۶ خۊ پئره أز دست بدأ. ايمأ خۊ مخارجˇ ويسين وؤتنکس ؤ خياطˇ ورجه شاگردي گۊد.بأزين يته پابلۊس چاکۊني کارخؤنه ميئن کاره سريته أمأ هميشک خۊ همکار اينه مزاقأگيت ؤ اۊنه زنأکمچه دۊخؤند. چارده سالگي کۊپنهاگ بۊشؤ ؤ تئاتر کار گۊد. خۊ خۊجير صدا ويسين دانمارکˇ سلطنتي تئاترˇ ميئن ايستخدامأ بؤ أمأ وختي اۊنˇ صدا ضعيفأ بؤ خۊ کاره همزمت أز دست بدأ. يکي أز خۊ همکارؤن اۊنه شاعرمنش دؤنست. أندرسؤن خۊ همکارˇ گبه جدي بيته ؤ شديدا نويشتنˇ سر مۊتمرکزأ بؤ. جاليبه که أندرسؤن بدگيل بيلي زأکˇ داستؤنه دروصفˇ خۊ حال بنويشته. يته تصادۊفي مۊلاقاتˇ ميئن مؤردˇ توجه ژۊناس کالين قرار بيته. اۊن أندزسؤنه به مدرسهٔ گرامر, اسلاگسˇ ميئن سرادئنه ؤ تمامˇ مخارجˇ تحصيله خۊدش گردن گينه.[۳] مدرسهٔ گرامر شؤنˇ پيشي أندرسؤن خۊ أولي داستؤنه به نؤمˇ رۊح پالناتؤکه قبرˇ ميئن سال ۱۸۲۲ چاپ بکۊني. أندرسؤن تا سال ۱۸۲۷ دۊته مدرسهٔ اسلاگس ؤ السينؤرˇ ميئن درس خؤند. [۴] أندرسؤن بعدها بؤته اي سالؤن بدترين سالؤن مه بۊ. اۊن هميشک "خۊشˇ شخصيت چؤدن" ميئن مؤرد سۊاستفاده قرار بيته ؤ اۊنˇ همکلاسئن بخاطر جؤربؤنˇ سن ؤ همچنين اينˇ کرختي ويسين اينه أذيت گۊدن. اۊن ايمأ اينگليسي ؤ آلماني ؤ اسکانديناوي زوؤنؤنه ياد بيته.
کيبريت فؤرۊش لاکۊ داستؤن
[دچينواچين]اي داستؤنه ماني معصۊمي راد به گيلکي ترجۊمه بؤده. [۵]
نؤمۊنه وؤت
[دچينواچين]آخري سالˇ شؤ بۊ. سرما پۊر سخت ؤ وحشتناک بۊ. ورف تۊنداتۊند وارس ؤ هوا تاريکي دکته بۊ. اۊ سرما ؤ تاريکي ميئن يته سۊتال لاکۊ پابرنده خيابؤنˇ ميئن راه شؤدبۊ. لاکۊ کۊلأني ندأشت. کۊشتأى لاکۊ وختي خۊ خؤنه جي بيرۊن بۊما کؤهنه دمپايي دؤده بۊ أمما اۊشؤنه گۊمؤده. دمپايئن لاکۊ پا ويسين پۊر بۊزؤرگ بۊ. ؤ اۊنˇ پيشي – لاکۊ مأر که خلزمته بمۊرده بۊ – اۊشؤنˇ جي کأرأگيت. وختي کي خأس خيابؤنˇ جي رددأ بي؛ يته فايتؤن تۊنداتۊند اۊنˇجۊلؤ جي بۊگذشته بۊ ؤ لاکۊ که ترسˇ جي بۊدؤسه بۊ؛ يه لنگه دمپايي اۊنˇ پا جي در بۊما ؤ هرچي بگرسه مننيس اۊنه پيدا بکۊني. دؤوؤمي لنگه'ني يته شيطؤن ريکأى اۊنˇ جي هأيته ؤ تۊنداتۊند جيويشته ؤ مادامي که نازنين لاکؤ مزاقيته دبۊ بؤته: چي کۊشتأکي دمپايي! اين ماتۊشکه پا شي ايسه ؤ بۊلند بۊلند خنده بؤده. ايمأ لاکۊ مجبۊر بۊبؤ پابرنده راه بشي. اۊنˇ کۊشتأى پاٰن سرما جي سۊرخ ؤ کبۊتأ بؤبۊ.خۊ فشکˇ ميئن پۊر پۊر چۊب کيبريت دأشت. لاکۊ يه بالˇ أمرأ يه بسته چۊب کيبريت جؤر بأرده بۊ تا مردۊمه نۊشؤن بدي ؤ اۊشؤنه بفرۊشي. اۊيته بالٚ أمرأ خۊ فشکه مؤحکم بيته بۊ تا کيبريتؤن بيرۊن نکألن. تمامˇ رۊز اي طرف اۊ طرف بزأبۊ ولي هيکس اۊنˇ جي کيبريت نهه بۊ. ؤ حتي يه سکه'ني هأنگيته بۊ. خلساعت بۊ که که راه شؤ، گۊرسنه بۊ ؤ سرما جي پرکس. لأکۊ مظلۊم ديمى دأشت. ورفˇ دؤنه'ن اۊنˇ زرنگيسؤنˇ سر چينيته بۊ ؤ اۊشؤنه سفيدؤده بۊ. اۊ لاکۊ خۊشگيل ؤ معصۊم بۊ ؤ اۊنˇ ورورى مؤن تا گردنˇ پۊشت بکألسه بۊ. ولي اۊن خۊ ورورى مؤنˇ فيکرˇ ميئن دنه بۊ. همته خؤن'نˇ پنجره'نˇ جي چراغˇ سۊ تۊتۊق تۊتۊق زأ ؤ خيابؤنˇ ميئن سۊرخؤده غازˇ بۊ دپيته بۊ. عيدˇ شؤ بۊ ؤ لأکۊ خألي اي شؤ ويرˇ ميئن دبۊ. اۊنˇ پاٰن ده راه شؤنˇ تؤنشه ندأشت. لأکۊ يته ساختمؤنˇ ورجه بنيشته تا بادˇ جي پناه بگيري. اينه سرد بۊ. خۊ پآٰنه کۊلأچئه ولي فايده ندأشت. اۊن مننئس خؤنه بشي چؤن هلئه يته کيبريت چۊله'ني نفۊرته بۊ ؤ حتي يه سکه'ني هأنگيته بۊ. حتما اينˇ پئر لأکؤکه بدجۊر تنبيه گۊد. ولي سيواىˇ اين، ايشؤنˇ خؤنه'ني خيابؤنˇ مۊسؤن سرد بۊ. خؤنه سرپناه خألي سقف بۊ. با اينکه حصير ؤ کؤهنه پارچه'نˇ أمرأ پيلˇ سۊراخؤنه بيته بۊن ولي هنده بيجˇ باد خؤنه ميئن دپيت. لأکؤکˇ کۊشتأى بال سرما جي لسأ بؤبۊ. لأکۊ خۊ أمرأ وير گۊد خيلي خۊب بؤنأبۊ أگه تؤنس يته کيبريت چۊلهٰ بسته جي بيرۊن بأري ؤ ديوارˇ سر بکشي تا خۊ أنگۊشتؤنه گرمأ کۊني.
مرگ
[دچينواچين]
سالˇ ۱۸۷۲ وهارˇ زمت تختˇ جي بکته ؤ بشدت آسيب بيده.آگؤست ما چهارم سالˇ ۱۸۷۵ خؤنه اي به نؤمˇ رؤليگد گه کۊپنهاگˇ پألۊ گه اۊنˇ رفئق ؤ همسرˇ شي بۊ بکته ؤ بمۊرده. اۊنˇ مرگˇ پيشي هانس يکته آهنگسازˇ أرمأ راجع به آهنگي که اۊنˇ تدفينˇ مراسمˇ ميئن خأ پخش ببي بؤته "ويشترˇ کسؤني که مي ختمˇ ميئن ايسن کۊشتأکؤنن؛ مۊسيقي ضرباته اۊشؤنˇ کۊشتأي هلنگˇ أمرأ تنظيم بکۊن. هانس کۊپنهاگˇ ميئن دفنأبؤ. [۶]
آثار
[دچينواچين]اينˇ معرۊف داستانؤن کۊشتأى پري دريايي، کل أنگۊشتي، بدگيل بيلي زأک، مي زيندگؤني، ورفي ملکه، کيبريت فؤرۊش لاکۊ ؤ کارکيا تازه ليواس ايسن. اينˇ داستانؤن به ۱۵۰ زوؤن ترجۊمه بۊبؤن ؤ همچنان اينˇ کيتابؤن ميليؤني دۊنيا ميئن چاپ بۊنه. هانس ۲۲۰ته تخيلي داستؤن بنويشته. داستان‌هایش به ۱۵۰ زبان ترجمه شده‌است و همچنان میلیون‌ها نسخه از آنها در سراسر جهان چاپ می‌شود. او حدود ۲۲۰ داستان تخیلی نوشته است. ورفي ملکه داستؤن سالˇ ۲۰۱۳ ميلادي به کارگرداني کريس باک ؤ جنيفر لي ؤ والت ديزني حيمايتˇ أمرأ به صۊرتˇ أنيميشن ؤ به نؤم " جرند بزأ (Frozen)" چؤده بۊبؤ. [۷]