فلسفه
فلسفه واژه[دچينواچين]
فلسفه واژه «فيلوسوفيا» جی بگيته ببؤ کی يه‌ته يونانی واژه ايسسه واين ِ معنی بونه: دانستنه دوس داشتن. Philo دوس داشتن بونه و Sophia بونه دانستن (فارسی مئن: خِرَد و دانايی).
اوولين بار، فيساغورئس بو کی ای واژه جی استفاده بئوده؛ وختی اونأ جی واورسئن کی «تو دانا ايسسی؟» بئوته: «نه، امما دانايی دوس‌دار (philosopher) دأنم».
شأنه فلسفهٰ يه‌ته واژه مئن جومأ گودن: «چره». همين الؤن تؤنين امتحان بکونين و هرچی کی شمی ذهن ِ مئن دره، اون ِ پيش يه‌ته «چره» بنيد، هيتؤ بونه کی فلسفه سرأگينه.
فلسفه گب[دچينواچين]
فلسفه، فيکر کودنه. او اساسی و کوللی سوالؤنی کی زندگی مئن امئبه پيش انه. فلسفی او زماتی سرأگينه کی خودمان ِ جی واورنيم:
خؤجيری (زيبايی) چيسه؟
اله بچه نبؤ، کؤ ايسأ بيم؟
زمات چيسه؟
دونيا هدف دأنه؟ معنی دأنه؟ اگه دأنه، چوتؤ شأنه اونه ياتن؟
نکونه امو هممه‌ته خاب دبيم؟!
خودا چيسه؟
هوتؤ کی دينيد، ای سوالؤنه اؤجا دأن، هيچ علم ِ کار نيه و مثلن هيچ علمی مننه بگی که عدالت چيسه؟ يا خودا چيسه؟
فلسفه خالؤن[دچينواچين]
تحليلی فلسفه
ذهن ِ فلسفه
منطق
متافيزيک
روشنگری فلسفه
سياسی فلسفه
اخلاق ِ فلسفه
علم ِ فلسفه