دۊردؤنه

Wikipedia جي
بیضه ٚ دؤريني چاگۊدأرؤن ٚ دیاگرام.

دۊردؤنه، خأیدؤنه یاگه بیضه (اينگيليسي مئن: Testicle) کٚل ٚ جنسي وود تمؤم ٚ پستاندارؤن ٚ مئن هيسه گه ماده مئن ٚ تۋمگه ره هؤمؤلؤگ محسۊب بۊنه. بیضه‌أن ٚ عمل اسپرم أ آندٚرؤژنؤن ٚ چاگۊدن، مخصوصاً تستؤسترؤن هيسه. دۊته دئه آندرؤژني گه بيضه تؤليد أ ترشح کۊنه دي-هيدرؤتستؤسترؤن بأني آندٚرٚستٚنديؤن هيسن گه اۊشؤن ٚ اٚهميت تستؤسترؤن ٚ جي جيتتر نيه. بیضه پۊر بپيتأر لۊله‌أن ٚ شامل هيسه گه اۊشؤن-ه سمينفر ٚ لۊله‌أن دؤخؤنن أ اسپرم‌ ٚ تؤليد هي لۊله‌أن ٚ مئن صۊرت گيره. ايمه چاؤده اسپرمؤن یته دئه لۊله-أ، اپيديديم ٚ نؤمي، مۊنتقل بۊنن أ اۊیندر مۊوٚقتاً وارندۊج بۊنن دا لکند-أبۊن. اپيديديم هلالي مۊسؤن هيسه یأ دۊردؤنه ٚ پۊشت قرار بیته دأره گه بينه‌یي اۊن ٚ جي محسۊب نؤبۊنه. تستؤسترؤن ٚ ترشح LH ٚ هؤرمؤن ٚ جي هۊته‌رأن اسپرم ٚ تؤليد FSH ٚ هؤرمؤن ٚ جي کۊنتٚرؤل بۊنن گه هردۊته هؤرمؤن هيپؤفيز ٚ جي اٚزا وابۊنن. معذا هۊشؤن ٚ ترشح وابؤن-ه ني هيپؤتالامۊس خۊ هؤرمؤنؤن ٚ جي تنظيم کۊنه. مردؤنه‌أن دۊته یه اٚنداجه بیضه دأرن گه خأیي (شکمي ديفاره ٚ ايمتداد) ٚ مئن درن. با اينحال بيضه ٚ کيسه ٚ بي‌تقارني، گه اۊن ٚ مئن یته بیضه اۊیٚته جي جيتتر درگئنته نيأ، پۊر شایع هيسه. اي امر-ه تفاوؤت عۊرۊق ٚ آناتؤمي مئن ايجاد کۊنه. مردؤنه‌أن ٚ ۸۵٪ ٚ ره راس ٚ بیضه چپ ٚ شي جيتتر درگئنته نيأ.[۱]

هۊته گه دئه‌شا بیضه برخلاف ٚ مبيض شکمي حۊفره ٚ برجه دره.

بیضه‌أن ٚ دما ۳۳ الی ۳۴ درجه سلسیۊس هیسه یأ بدن ٚ عۊمۊمي دما یأنی ۳۷ درجه ٚ جي کمتره. بیضه‌أن ٚ دؤبؤن شکمي حۊفره ٚ بيرۊني، اسپرم‌سازي ٚ مۊناسيب دما-ا فرأم کۊنه. مکانيزمؤني اي دما حيوٚظ ٚ رأن نيأ مثلاً بیضه ٚ کيسه ٚ صاف ٚ ماهيچه‌أن، وختي بیضه‌أن سرد-أبۊن خۊ اینقباض ٚ جي اۊشؤن-ه شکمي حۊفره‌-أ نزيک-أکۊنن. اٚگرأن بیضه ٚ دما جؤر شۊن خۊ اينبساط ٚ جي شکمي حۊفره جي اۊن-ه دۊر-أکۊنن.[۲][۳]

سربس[دچينواچين]

  1. https://books.google.com/books?id=A9m8TkdCUqEC&pg=PA57
  2. https://books.google.com/books?id=J9s1DwAAQBAJ&pg=PA281
  3. https://books.google.com/books?id=YnetDwAAQBAJ&pg=PA53