ترؤل

اوباش یا ترؤل (اینگیلیسی مئن: Troll) یکته اینترنتی اصطلاح ایسه کی اوباش و معرکه‌گیرˇ اینترنتی‌م معنی دئنه. اینترنتی گبؤنˇ مئن، اوشؤنی‌ئه ترؤل یا میکالزن دخؤنن کی خوشؤنˇ خراب‌کاری کاردˇکارؤنˇ همره خأنن اینترنتˇ مئن جلبˇ نظر بکونن و خوش دأنن کی مطالبی بنویسن یا پخش بکونن کی دیگرؤنه أنتریک بکونه یا تشنج چاکونه.

فاىل:Trollfacememe.jpg

میکالزن (ترؤل)ˇ دیم!

میکالزن یا ترؤل کسی ایسه کی فؤرومؤن، چتˇ اوتاقؤن و وبلاگؤنˇ مئن یا هر جیگه کی کاربرمحور ببون، اوجور پیغام اوسئه کؤنن کی باخی کاربرؤنه ناراحتأکونه یا جنجال به‌پا بکونه. وختی گه یکته گردˇکله مئن کاربرؤن یکته بحثه حسنˇنیتˇ همره پیش برده‌درن، میکالزن یا ترؤل، این و اونه أنتریک (تحریک) کؤنه و بحثˇ بی‌ربط پیش کشنه یا این و اونه تؤهین کؤنه و ویشتر خأنه خوشه مطرح بکونه و بگوبشتؤˇ فضایه متشنج بکونه. اینکه یکته کاربره ترؤل یا میکالزن دخؤنیم، خیلی زمتؤن نسبی ایسه. چون یکته کاربرˇ بنویشته‌ن شاید یه پاره کاربرؤنˇ چیشمˇ جی خرابکاری و میکالزنی ببون امما هو بنویشته‌ن یه پاره دیگرˇ چیشمˇ جی مفید ببون. ای جور زمتؤن موضوع وگردنه به بحثˇ مَسمَک (موضوع) و آدمؤنˇ لحن. سراخر اینه کی کو بنویشته میکالزنی ایسه و کو کاربر ترؤله، جیگه یا فؤرومˇ کارکیا (Admin) خأ تشخیص بده. ترؤلˇ جریمه تینه ای ببون کی جیگه (سایت)ˇ امکاناتˇ جی نتؤنه استفاده بکونه یا اینˇ کاربری حساب محدود ببون یا حتا اینˇ آی.پی دَوَسته ببون. یکته درگیری گه جیگه‌ن و فؤرومؤنˇ کارکیان همیشک دأنن اینه کی چوتؤ خرابکاری و میکالزنی پیش بئسن و امما گب‌سرأدأن رعایت ببون. آزادی و گب‌سرأدأن کی بی حد و مرز ببون باعث بنه کی ترؤلؤن ویشترأبون و سراخر بگوبشتؤ فضا برزخأبنه و او طرف أگه انتقادؤن حذف ببون دیکتاتوری بنه. یه پاره نؤمی جیگه‌ن (فئیسبوک یا بلاگئرˇ مورسؤن) خالی او کاربرؤنه اجازه دئنن کی ای جیگه‌نˇ مئن فعالیت بکونن کی عضو ببون و او جیگه مئن ثبتˇنؤم بوده‌بون. اینم وا گوتن کی میکالزنی یک‌جور کردˇکاره و ترؤل حتمن ای کردˇکاره هر روز و بیسˇچار سآت و همه‌ته جیگه‌نˇ مئن نکؤنه. ممکنه یکته کاربر اول خؤرؤم کردˇکار بدأره و بأزین خوشˇ جی میکالزنی بروز بده و خرابکاری بکونه؛ هینˇ وأسی ترؤل یا میکالزنی یکته عنوانˇ قطعی نیه و مقطعی ایسه. میکالزنی شیوه‌نˇ جی یکته‌م شخصه فتورکسن ایسه؛ ایتؤ کی به جایˇ اینکه یکته بحثˇ مئن طرفˇ استدلاله تحلیل بکونیم، اینˇ نیت و شخصیته ببریم سؤالˇ جیر و آینه برچسب بزنیم یا فؤش بدیم کی أنتریک ببون به آؤجا دأن. تازگی رسانه‌ن ای کلمه جی اینترنتˇ بیرینی‌م کارأکشنن و ای کلمه استعمالˇ هنه‌شر ویشترأبؤ.

کلمه بون

گونن ترؤل یکته دئبارˇ فعلˇ جی بیته ببؤ فرانسوی زوانˇ مئن کی trôler ایسه و اینˇ معنی بنه «خو دومبال هکشئن و ای سر و او سر بردن». أگه فعل نبون و نؤم ببون، یکته اسطوره‌یی هیولا نؤمه دئبارˇ نؤروئژی زوانˇ مئن. گیلکی مئن، هو ترؤل بمأ امما اینˇ ورجه میکالزن نی پیشنهاد بنه چون ترؤل یا میکالزن آؤه تیل (گل‌آلود) کؤنه تا خوشئبه ماهی بگیره و اینˇ کار میکال‌زنی (میکال: ماهی‌گیری قلاب) ایسه.

چن جورˇ میکالزن (ترؤل)

اینترنتی میکالزنؤن چار جرگه ایسن:

• شرابˇشور میکالزن

ای کاربرؤن معمولن طرح و نقشه ندأنن و راحت شأنه ایشؤنه شناختن. ایشؤنˇ شیوه نی ساده ایسه و معمولن باخی کاربرؤنه مستقیم فترکنن.

• فندی میکالزن

ائره خرابکار بازیه ویشتر جدی گینه و خوشئبه طرح و نقشه دأنه. معمولن خو هدفه فرسئنˇ وأسی یکته شخصیت چاکؤنه و یکته کاربری حساب واکؤنه کی بتؤنه تترج بحثؤنˇ مئن بئسه و تشنج راتؤده.

• تاکتیکی میکالزن

ای یکته خرابکار خئلی جدی ایسه و خو خرابکاری کردˇکارؤن ئبه درازˇ طرح و برنامه دأنه و نرمˇچیش‌گیری (زیرکی) کؤنه. ای جرگه معمولن چنته کاربرˇ دیگرˇ ایلجارˇ جی خوشؤنه برنامه' پیش بئنن و سازمان‌بیته ایسن و یکته درازˇ زماتˇ مئن (چن ما یا حتا چن سال) کسؤنأجی یکته جیگه (سایت)ˇ مئن اخلال ایجاد کؤنن. ایشؤنˇ فند گاگلف اوجوره کی نشأنه ایشؤنه شناختن یا فأمسن کی ایشؤنˇ کردˇکار خرابکاری و میکالزنی ایسه.

• به‌سر میکالزن

ای جرگه میکالزنؤن سوءˇنیتˇ همره امما ظاهرˇ موجهˇ همره پؤستی لیست (mailing list) چاکؤنن و حتا ممکنه خوشؤن فؤرؤمˇ کارکیا ببون و خوشؤنˇ سرکوبگیری همره باخی کاربرؤنه أذئت بکونن.

میکالزنه محل نودن

"میکالزنه محل ننی" ای جومله و تاتایی وختی به‌کار شنه کی میکالزن یکته جیگه مئن جنجال راتؤدئنه.

ای جومله وختی به‌کار شنه کی ترؤل یا میکالزن یکته جیگه مئن تشنج و جنجال راتؤدأ کی جلبˇتوجه بکونه. وختی یکته کاربر خأنه باخی کاربرؤنه أنتریک (تحریک) بکونه معمولن باموته کاربرؤن گونن «میکالزنه محل نکون!» یا «میکالزنه محل ننی!» (اینگیلیسی مئن: Don't feed the troll!) اینˇ وأسیه کی میکالزنˇ قصد و نیت خالی آینه کی تشنج و جنجالˇ جی جلبˇ توجه بکونه و بدئه ببون، نأ اینکه بحث بکونه یا یکچیه یاد بگیره یا یاد بده. یه پاره کاربرؤن خیال کؤنن أگه ادب و استدلالˇ همره آؤجا بدئن و میکالزنˇ جی بخأن کی خو کردˇکاره تصحیح بکونه، میکالزن دوروسأبنه. امما ای کاربرؤنه آؤجا دأن معمولن تشنج و درگیریه ویشترأکؤنه و میکالزنؤن نی از لحاظ روانی خوشؤنˇ کاره سره دأن ئبه تشویق بنن. امما محل نودن و بی‌اعتنایی و ایشؤنˇ کاره جیگه کارکیایˇ به نأن باعث بنه کی وأکئن و منصرف ببون.