قالب:ویکیپدیا:دؤجئه وانيويس/۲۰۱۵/۱۱
اطلاعاتˇ تکنؤلؤژي (اينگليسي مئن: information technology ىا اۊنˇ کۊتا بؤبؤر، آى.تي) هنه کامپيۊتر ؤ مؤخابراتي تجهيزاتˇ جي استفاده کۊنه تا دىتا'نه ذخيره (store)، بازىابي (retrieve) ؤ دسکاري (manipulate) بؤنه ؤ انتقال (transmit) بده (جابجا بکۊنه). آى.تي معمۊلا کسب ؤ کارˇ شي هيسه ؤ خۊ استانداردسازئنˇ همرأ که جهانˇ کسب ؤ کارˇ مئن پديد هوره، کاري کۊنه گه بهره-وري ويشترابۊ.
معمۊلا خۊدي ىته مترادف، کامپيۊتر ؤ کامپيۊتري شبکه'نˇ ره بصلأ کارأگىته بۊنه. آي.تي تؤزيع اطلاعاتˇ دئباخي تکنؤلؤژئن، خۊدي تلويزيؤن ؤ تله-فؤنه شامل بۊنه. صناىع، آي.تي همرأ درارتباطه.
مسيح ميلادˇ جي ۳۰۰۰سال پيشتر، سۊمئرئنˇ زمت، انسانؤن هۊ بىن-النهرىنˇ مئن بناتن اطلاعاته ذخيره، بازىابي ؤ دسکاري گۊدن ؤ اۊشؤنه انتقال دأن ؤ پرپرئه ني تؤسعه پىدا واتن. اما بنظر رسنه آى.تي خۊ اي مدرن مفهۊمˇ همرأ اولين بار هاواردˇ مقاله مئن "Harvard Business Review" مئن، ۱۹۵۸ ميلادي سالˇ دل مؤنتشر بؤبه. چاکۊدنکسؤن هارؤلد (Harold J. Leavitt) و تۊماس (Thomas L. Whisler) گب زني بؤته-بؤن گه "اي تازه تکنؤلؤژي هلأ نوأ ىته واحد تأسيس نام بدأره. آمۊ خأ اۊنه اينفؤرمىشن تکنؤلؤژي دخؤنيم". اي چاکۊدنکسؤن (authors) خۊ تعريفه آى.تي جي اي سۊ ته دسسه مئن درگئنتن: پردازشˇ ره تکنيک، تصميم-گيري ره آماري ؤ رياضي روشؤنˇ جي کارأىتن، جؤرترين تفکرˇ مرتبۀ شبيه سازي گۊدنˇ ره کامپيۊتري برنامه'نˇ کارأىتنˇ را جي.
هزاران سال دسگا'ن محاسباتˇ ىاوري ره استفاده بؤبؤن. آنتي-کيترا مکانيزم (The Antikythera mechanism)، اولين ميکانيکي آنالؤگي کامپيۊتر شناخته بؤبه، هۊتؤ ني اولين ميکانيکي گيربکس.
الکترؤنيکي کامپيۊتران که رله'ن ؤ خلاءلامپانˇ جي کار کشئن، ۱۹۴۰ ميلادي اوايلˇ مئن بناتن ظاهر وکتن. ۱۹۴۱ ميلادي سالˇ مئن الکترؤميکانيک زۊس زد-تري (zus z3) تکميلابؤ ؤ جهانˇ مئن اولين کامپيۊتري بؤ گه شأست برنامه-ريزي بؤبۊ. اۊجۊر ماشيناني هيسه گه شأنه مدرن استانداردˇ همرأ خۊدي ىته کامل ماشين حساب درنظر گيتن بؤبۊ.
کؤلؤس (Colossus) اولين الکترؤنيکي ديجيتال کامپيۊتر بؤ گه دؤومي جهاني جنگˇ مئن تؤسعه پىدا واگۊد. هرچند برنامه-ريزي بؤنابؤ ولي برنامه' خۊ ىادˇ مئن ذخيره نؤده-نابؤ. اولين مدرن الکترؤنيکي ديجيتال کامپيۊتر که برنامه ذخيره گۊدنکس ني بؤ SSEM بؤ گه خۊ اولين برنامه' ۱۹۴۸ ميلادي جۊن-ما ۲۱ام کار توأدأ.
وختي ۱۹۴۰ ميلادي اواخر سالانˇ مئن بلˇ آزماىشگاه دل ترانزيستؤران تؤسعه پىدا واتن، کامپيۊترˇ ره ىکته تازه نسل بوجۊد بۊمأ. جۊري طراحي وکته-بؤ گه تاحدزيادي انرژي مصرفه کاهش دأ...دومباله