Wikipedia:قبۊل گۊدني بؤن

ویکیپدیا مئنˇ بنویشتهٰ‌نˇ ملاک، اینه کي قبول‌گودني ببون، نأ اینکه راس ببون یا أزأ تفاق دکته بون. پس ملاک اینه کی وختی یکچی ویکیپدیا مئن چربؤنه (اضافه) بنه، باخی خؤندنکسؤن بتؤنن او بچربؤنه مطلبه بقایده (معتبر) سربسؤنˇ جي بررسی بکونن؛ نأ اینکه مطلبˇ بنویشتکسؤن اونˇ دوروسي ؤ راسيه اعتقاد بدأرن. هر مطلبي کي اینˇ سربس قید نبون تینه بحث پیش بأره ؤ شاید سراخره حذف ببون. دچینواچینکسؤن خأ هرچی وأسی کی مؤمکنه اونˇ سر بحث پیش بأ، چي نقل چي مطلب، سربس بأرن ناواله او مطلب یا نقل بیسربسي وأسی تأگ خؤنه ؤ سراخره حذف بنه.

هرچي که ویکیپدیا مئن اضافه بنه خأ یکته بقایده سربسه ارجاع هدئه کي او سربس به راسگويی نؤمي ببون. همه‌ته مطلبؤن ویکیپدیا مئن، چي وانیویس، چي لیست ؤ جیرنویس خأ قبول‌گودني ببون.

هر مأسمکي که اونˇ سر بحثه یا امکان دأنه بحث ببون خأ قبول‌گودني ببون ؤ رچ به رچ هو وؤتˇ مئن جیرنویس بخؤره به سربسي کي او ادعا یا مأسمکه تأیید کؤنه. أگهخأ بدؤنین چوتؤ شأنه وؤتˇ مئن سربسؤنه أردن، سربس دأنه بینین.

اي سیاست، ویکیپدیا مئن همه چي سر خأ عملي ببون ؤ هيچ استثنايی ندأنه. هرچي که سربس خأنه ؤ ندأنه تینه حذف ببون.

قبول گودني بؤن یکته سیاسته، ویکیپدیا سو ته محتوایي سیاستˇ جي. دو ته دئه سیاست، دسˇاول تحقیق ؤ بیطرفي ایسه. اي سو ته سیاسته نوا سیوا در نظر گیتن ؤ خأ ایشؤنه با توجه به هم تفسیر گودن. دچینواچینکسؤن خأ اي هر سو ته همره خوروم آشنا ببون. وانیویسؤنˇ محتوا خأ چاکۊدنحقˇ سیاستˇ همره ني سازگار ببون.

کینه بقایده سربس لازمه؟

هرچي که بحث پیش بأرده یا تینه بحث پیش بأره

هر نقلي ؤ مأسمکي کي خو دوروسي سر بحث پیش أبئنه یا تینه بحث پیش بأره، خأ یکته بقایده سربس بدأره کي وؤتˇ مئن ذکر ببون. سربسؤنه دقیق ؤ زنگ کاراگیرین ؤ هر زمت کي لازم بو ولگˇ شومارهٰ ني ذکر بکونين.

سربس دأنˇ مسولیت

مدرک ؤ سربس هدأنˇمسولیت دچینواچینکسˇ گردنه کي او مأسمکه چربؤنئه‌دره یا هنده وگردؤنه‌دره. شمه تینین هر محتوایی کی سربس ندأنه حذف بکونین. اینکه چوتؤ خأ حذف گودن بسته به اینه کی او محتوا ؤ وانیویس چیسه ؤ چي وضعي دأنه. یپاره دچینواچینکسؤن شاید اعتراض بکونن کي چره هلئه مؤله ندأین کي سربس بنئن ؤ تونداتوند حذف بودین. بئترين کار اینه کي خودتؤن حقسأی بکونین چنته سربس بیاجین ؤ وانیویسˇ مئن بنین. اما شمره یاد دبون کي هیچ بیسربس مطلبیه (یا حتا مطلبی کی اینˇ سربس ضعیفه ؤ مألوم نیه سربس بقایده ؤ معتبر ایسه یا نأ) زینده آدمؤنˇ وانیویسˇ مئن باقی ننین چون امکان دأنه اوشؤنˇ آبرو ؤ اعتباره خرابأکونه.

بقایده سربسؤن

کو سربسؤن بقایده (معتبر) ایسن؟

ویکیپدیا مئن، سربس، سو جور معني دأنه: خو هو أثري که سربس بنه (بنویشته یا وانیویس یا مجله یا کتاب یا...)، أثرˇ چاکودنکس (بنویشتکسˇ مورسؤن) ؤ أثرˇ وأگیرؤنئنکس (ناشر). ایشؤن هر سو ته اعتبار ؤ بقایدگی، سربسˇ بقایدگی سر تأثیر نئنن.

وانیویسؤن خأ او سربسؤنˇ سر بنویشته ببون کي بقایده ؤ معتبر ؤ اعتمادگودني ببون ؤ خودبنویشته نبون. سربس خأ وأگیرؤنه (مؤنتشر ببؤ) ببون یا یک جوری عمومˇ دس فرسه بون؛ وأنگیرؤنه محتوا منئه معتبر ببون. سربس خأ سوک او متحوایی کي وانیویسˇ مئن بمأ تأیید بکونه ؤ وانیویسˇ مئنˇادعاؤنˇ همره جور ببون.

روزنامهٰ‌ن ؤ مجلهٰ‌نˇ ستون

یپاره روزنامهٰ‌ن (لؤسانجلس تایمزˇ مورسؤن) یک جور ستون دأنن کي وبلاگ دخؤنده بنن. اي وبلاگؤنˇ جي تا وختي گه حرفه‌ای آدمؤن اوشؤنˇ مئن نویسنن یا او روزنامه دچینواچینکسؤن اونه تأیید کؤنن، اشکال ندأنه.

وختي یکته مؤسسه جي یکته نظرخأستنˇ نتیجهٰ خأنین یک نفرˇ جي نقل بکونین حتمن اصلˇبوته‌کسˇنؤمه بأرین. مثلن: "پوراحمد جکتاجي قؤلی، گيلکي کتابؤني که اي سی سالˇ مئن چاپ ببؤن ۱۵۰ جلد بؤن..."

او بنویشتهٰ‌ني گه وبلاگؤن ؤ سایتؤنˇ مئن، نظراتˇ وابینˇ مئن بنویشته ببؤن (کامئنت:comment) منئن سربس ببون.

سربسؤني که بقایده (معتبر) نین

نامؤعتبر سربسؤن

نامؤعتبر سربس اوشؤني ایسن کي ایشؤنˇ مطالبˇ راسˇ دوروسیه نشأنه راحت قبول گودن ؤ دوروسی سر نؤمي نین یا دچینواچین گودنˇ مئن بقایده نین. ای سربسؤن او وبجیگهٰ‌ن ؤ چاپ ببؤ سربسؤني ایسن کي نؤمي ایسن کي افراطي و توند یا تبلیغاتي نظرؤنه وأگیرؤنئنن یا چؤ ؤ شخصی نظراته تکأدئنن. نامؤعتبر سربسؤن خأ خالي او بنویشتهٰ‌ن ئبه سربس ببون کي خوشؤنˇ همره ربط دأنن. اي سربسؤن ویشتری مؤناسب نیه کي باخی وانیویسؤنˇ مئن قید ببون.

خوچاپ‌بوده سربسؤن

هرکي تینه ایپچه پول خرج بکونه ؤ خوش‌ئبه وبجیگه چاکونه یا یکته کتاب خو شخصی هزینه همره چاپ بکونه ؤ بازون ادعا بکونه کي او رشته مئن کارشناسه. هینˇ وأسی خوچاپ‌بوده کتابؤن، شخصی وبجیگهٰ‌ن، وبلاگؤن، ویکی سایتؤن کي تینن دچینواچین ببون، فورؤمؤن ؤ توییتؤن ویشتری منئن سربس ببون.

گاگلف امکان دأنه خوچاپ‌بوده سربسؤني گه حرفه‌ای ایسن مؤعتبر ببون، به شرطی گه یکته کارشناسˇ جي (هو زمینه مئن) مؤنتشر ببؤبون کي اینˇ قبلي کارؤن هو زمینه مئن پیشتر بقایده ؤ مؤستقل سربسؤنˇ جي چاپ ببؤ بون. اي سربسؤنˇ سر ني واخؤ ببین: أگه مطلبي که خأ بچربؤنین، راسه راسه نویشتنˇ ارزشه بدأره، حتمن باخی سربسؤن ني اي کاره بودن، پس او سربسؤنه بیاجین.

هرگيز زینده آدمؤنˇ وانیویسؤنˇ مئن، خوچاپ‌بوده سربسؤنه دسˇسه سربسˇ جا ننویسین. حتا أگه اوشؤنˇ بنویشتکس یک نفر کارشناس ببون (یکته مؤحقق یا نؤمی نویشتنکسˇ مورسؤن).

وبلاگؤن

وبنوشتؤن (وبلاگؤن) ني یک جور خوچاپ‌بوده سربس محسوب بنن کي لازمه اوشؤنˇ سر پور دقت ببون. باخیˇ خوچاپ‌بوده سربسؤنˇ مورسؤن، وبنوشتؤن ني خوروم سربس نین ؤ مخصوصن أگه خأنین راجه به زینده آدمؤن چیزی بنویسین نخأ اوشؤنه کاراگیرین.

خوچاپ‌بوده سربسؤن ؤ مشکوک سربسؤن، خوشؤنˇ وانیویسؤنˇ مئن

خوچاپ‌بوده سربسؤن یا مشکوک سربسؤن تینن او وانیویسؤنˇ مئن کی راجه به خوشؤنه سربس ببون أگه:

1. محتوا دئه زیادی شخصی منافعˇ سر نبون یا یکته پیله ادعا مطرح نبؤبون.
2. شخصˇثالثˇ همره دعوا گودنˇ جي اونˇ مئن دنبون.
3. راجه به دعواؤني گه راجه به مسائلي ایسه کي اصلˇ مأسمکه ربط ندأنه نبون.
4. راجه به بنویشتکسˇ هویت تردید دنبون.
5. وانیویسˇ ویشترˇ مطالب ای جور سربسؤنˇ سر بنانبؤبون.

اي سیاست، فیسبوک ؤ توییتر ؤ باخي اجتماعي لابدؤنؤنˇ سر ني اعمال بنه.

ویکیپدیا ؤ اونˇ سرˇ وبجیگهٰ‌ن

ویکیپدیا وانیویسؤن یا وبجیگهٰ‌ني که ویکیپدیا آینه ایسن نخأ سربس قرار بگیرن، چون اي کار خوسربس دأن بنه. او سربسؤني گه ویکیپدیا محتوا جي استفاده کؤنن ني منئن سربس ببون. خالی شأنه ویکیپدیاٰ یک جور دسˇاول تحقیق به حساب أردن اونم یکته وانیویسˇ مئن کي راجه بخ خودشه.

باخي

تأگ (برچسب) زئن

أگه خأنین یکته بیسربس عبارت ئبه، سربس بخأین تینین اونˇ سراخر اینه بنین: {{سربس}}. أگه یکته وانیویس چن جا سربس خأنه بئتره او وانیویسˇ جؤر اینه بنین: {{بیسربس}}.

پیلˇ ادعا، پورزورˇ سربس خأنه

پیلˇ ادعاؤنˇ سربسؤن خأ پورزور ؤ پورکیفیت ببون. یپاره نشانه دأنیم کی دچینواچینکسؤن هرجا بدئن خأ سربسؤنˇ اعتباره ویشتر بررسی بکونن:

• یکته پیلˇادعا کي بقایده رسانهٰ‌ن ؤ اصلي سربسؤنˇ مئن گؤزارش نبؤ.
• گوزارشؤني که مشکوک ؤ مؤشکلدار آدمؤنˇگبˇ سر تهیه ببؤ یا اینکه نظر رسنه او گب خلاف او منافعی ببون کی او آدم پیشتر اوشؤنˇ جي دفاع گود.
• ادعاؤني که محققؤن ؤ کارشناسؤنˇ نظرˇ همره تؤفیر دأنه یا او زمینه اصلي فرضیهٰ‌نˇ همره تناقض دأنه. اي مؤرد وختي ویشتر اهمیت پیدا کؤنه کي یک نفر استدلال کؤنه تؤطئه ببؤ کي اینˇ نظره تام دگؤنئن.

چاکۊدنحق

شیمه حواس بمؤنه وختي که سربسؤنه کارایته درین، چاکودنکسؤنˇ حقه نقض نکونین. اصلي سربسؤنˇ مطلبؤنه تا اؤره کي تینین شیمه زوانˇ جي بنویسین ؤ أگه یکته وؤته هوتؤ عینا نقل کأدرین، هو وؤتˇ مئن سربس هدین. ویکی‌پدیا:شیوه_ارجاع_به_منابع

بیطرفي

تمؤمˇ وانیویسؤن خأ بیطرفي سیاسته رعایت بکونن ؤ اکثریت ؤ اقلیتˇ نظرؤنه خوشؤنˇ مئن جا بدئن. سربسؤن لازم نیه بیطرف ببون. اي دچینواچینکسؤنˇ وظیفهٰ کي مطالبي که چن جورˇ سربسˇ مئن بمأ، بیطرفانه وانیویسˇ مئن بأریم.

سرشناسي (نؤمی بؤن)

أگه هیته سربسؤن مؤستقل ؤ دسˇ سوم نین، ویکیپدیا نخأ راجه به او مأسمک وانیویس بدأره. نؤمي بؤنˇ سیاسته بینین.

دسˇاول تحقیق نخأ گودن

دسˇاول تحقیق گودنˇ سیاست، قبول گودني بؤنˇ سیاستˇ همره توشکه بؤخؤرده ایسه:

1. ویکیپدیا مئنˇ وانیویسؤنˇ محتوا همه‌ته خأ بقایده ؤ مؤعتبر سربسؤنه ارجاع بدئن. اینˇ وأسی، اول خأ ای جور سربس دبون.
2. سربسؤن خأ سوک ؤ زنگ، راجه به وانیویسˇ محتوا گب بزئه بون. نشأنه چن ته سربسˇ مطلبه تویم گودن ؤ یکته نتیجه گیتن کي هیته سربسؤنˇ مئن نمأره؛ اي دسˇاول تحقیق محسوب بنه.
3. وانیویسؤنه مؤعتبر ؤ بقایده سربسˇ سر چاکونین. دسˇ اول سربسؤن یپاره جیگهٰ‌ن مؤناسب ایسن، اما نخأاوشؤنه تکأدأن. هینˇ وأسی دسˇسوم یا دسˇدوم سربسؤنه کاراگیرین.