مجارستان ٚ پادشائي
| مجارستان ٚ پادشائي | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
 مجارستان ٚ پادشائي، ۱۱۹۰ ٚ مئن
|
||||||
| مرکز | بودا
پرسبورگ (۱۵۳۶–۱۷۸۳) دبرتسن (۱۸۴۹) استرگم | |||||
| رسمي زوان | مجاري زوان | |||||
| رائج ٚ زوانان | مجاري زوان، آلماني زوان، رۊمانيايي زوان، اؤسلؤواکيايي زوان، کرؤواتي زوان، صربي زوان، ايتاليايي زوان، رؤتني زوان | |||||
| حکۊمت ٚ نؤع | مؤطلقه پادشائي | |||||
.svg)
.svg)
مجارستان ٚ پادشائي ايته چنتامليتي سامان بۊ کي شامل مجارستان، اؤسلؤواکي، کرؤواسي (بؤجؤز ايستريا)، ترانسيلواني (هسأيي رۊمانیا)، کارپاتآيا (هسائي اۊکراين)، وؤیوؤدینا (هسأيي صربستان)، بؤرگنلاند (هسأيي اؤتریش) و چنتا کۊجيسامانان کي مجارستان ٚ مرز ٚ پئلۊ وؤجۊد دأريدي. أن سامان ج ۱۰۰۰ ميلادي تا ۱۹۱۸ ميلادي وؤجۊد دأشتي، تا أنکي سال ۱۹۲۰ مئن دۊباره احيا بؤبؤست و تا سال ۱۹۴۶ ادامه دأشتي.
تاريخ
[دچينواچين]مجارستان، تحت آرپاد دۊدمان ٚ فرمانروايي
[دچينواچين]
أولي مجارستان ٚ پادشائان، ج آرپاد ٚ دۊدمان بيد. أشن بتأنستيد مجاران ٚ پانؤني مئن، سال ۸۹۵ مئن مؤتحد کۊنيد. أولي مسيحي پادشا، ج أولي ايشتوان ٚ دۊدمان بۊ کي توسؤط کاتؤليک ٚ کليسا، قديس شناخته به. کاتؤليک ٚ کليسا و آلماني پادشائان، ني أ پادشائي-أ حمايت کۊديد و خأستيد ايته قوي دؤلت وسطي اۊرۊپا مئن چأکۊنيد.
أولي ايشتوان ٚ مؤردن ٚ أمره، مجارستان دۊچار آشؤفتگي بؤبؤست و رۊم ٚ مؤقدس ٚ امپراتۊري، سعي بۊکۊد أ سامان-أ به خۊ قلمرؤئان اضافه بۊکۊنه، ولي نتأنست. آخر ٚسر، أولي بلا بؤبؤست مجارستان ٚ پادشا و مجارستان-أ آرام ٚ کۊد.
ايته د ج مجارستان ٚ پيله شائان، أولي لازلؤ بۊ. أ شا ني ج کاتؤليک ٚ کليسا قديس بؤبؤسته. لازلو، بتأنست مجارستان-أ تبديل به ايته پيلهقۊدرت بۊکۊنه و تا سال ۱۰۹۱ ميلادي، کرؤواسي-أ به مجارستان الحاق بۊکۊد. ني کۊمانانأمره بجأنگست و اۊشن-أ و شکست بده.
سال ۱۲۲۲ مئن، دۊوؤمي آندراش ج ه دۊدمان، ايته جديد ٚ أساسي قانۊن أ سامان ٚر چأکۊد.
مؤغؤلان ٚ حمله به مجارستان
[دچينواچين]
سال ۱۲۴۱ ميلادي، مؤغؤلان به مجارستان ٚ سامانسران فأرسئيد. مجاران أولي جنگان ٚ مئن پيرۊز بؤبؤستيد، ولي درنهايت، نبرد ٚ مؤهي مئن شکست بۊخؤرديد؛ اۊشن ٚ أرتش نابۊد بؤبؤست، مجارستان اشغال بؤبؤست و اۊشن ٚ شأران غارت بؤبؤستيد. گيدي سۊته مؤغؤلي لشکر أ سامان-أ غارت بۊکۊديد. مؤغؤلان ٚ وأگردأستنأمره، چارۊمي بلا، أ سامان ٚ پادشا، مجارستان ٚ بازسازي بۊکۊد و خۊ سامان-أ دۊباره چأکۊد ايته پيلهقۊدرت اۊرۊپا مئن. هن ٚوأسي، اۊن ٚ گيدي مجارستان ٚ دۊوؤمي بؤنيانبنه.
چارۊمي بلا زمات، مجاران، چکان ٚأمره درگير بؤبؤستيد. بلا نتأنست کاري بۊکۊنه، ولي اۊن ٚ جانشين، چارۊمي لاسلؤ، اؤتريشيان ٚ کۊمکأمره بتأنست چکان-أ شکست بده.
آرپاد ٚ دۊدمان ٚ آخري پادشا، سۊوؤمي آندراش بۊ کي اۊن ٚ پسي أ دۊدمان مؤنقرض بؤبؤست و أولي کارؤ، ايته ۱۳ ساله زاک، ج کاپتيآنژۊ دۊدمان بؤبؤست مجارستان ٚ پادشا.
مجارستان، تحت کاپتيآنژۊ دۊدمان ٚ فرمانروايي
[دچينواچين]چارۊمي لاسلؤ بؤمؤردن ٚ پسي، شارل مارتل دانژؤ، فرانکان ٚ پادشا، ادعاي حکۊمت بۊکۊد؛ ولي آخر ٚسر سۊوؤمي آندراش بؤبؤست شا. اۊن ٚ بؤمؤردن ٚ پسي مجارستان دۊچار ناآرامي بؤبؤست تا أولي کارؤ ج کاپتيآنژۊ دۊدمان، شا بؤبؤست. اۊن بتأنست ايقتيصاد-أ اصلاح بۊکۊنه و باز هم مجارستان-أ بۊکۊنه ايته پيلهقۊدرت اۊرۊپا مئن.
اۊن ٚ پسي، خۊ زاک أولي لايۊش بؤبؤست شا. سال ۱۳۴۷ مئن به ناپؤل لشکر فأکشه، ولي بيماري و سيامرگ لشکريان ٚ مئن، باعث بؤبؤست عقبنشيني بۊکۊنه. سال ۱۳۸۲ مئن لايۊش بؤمؤرد و چۊنکي پسرزاک نأشتي، اۊن ٚ کؤر بؤبؤست ملکه.
ژيگمؤند ٚ پادشائي
[دچينواچين]
أولي لايۊش، خۊ همسايهأمره رۊم ٚ مؤقدس ٚ امپراتۊري، خؤب روابط دأشتي. اۊ زمات أ سامان ٚ امپراتۊر، چارۊمي کارل بۊ. کارل ٚ زاک، ژيگمؤند، بؤبؤست لايۊش ٚ داماد و درنهايت بؤبؤست مجارستان ٚ پادشا. ژيگمؤند عۊثماني ٚأمرأ جنگ بۊکۊد. سال ۱۳۹۶ ٚ مئن، مجارستان، نبرد ٚ نيکؤپؤليس ٚ مئن ج عۊثماني نيرۊئان شکست بۊخؤرديد و باعث بؤبؤست ژيگمؤند ٚ محبۊبيت مجاران ٚ مئن کمأ به.
مجارستان، هؤنيادي زمأت و ياگيلؤن ٚ زمأت
[دچينواچين]أولي ماتياش ج هؤنيادي دۊدمان کي ج أشراف بۊ، بتأنست شا ببه و پينج سال وين-أ اشغال بۊکۊد.
اۊن ٚ بؤمؤردن ٚ پسي، دۊوؤمي اؤلاسلؤ ج لهستان ٚ ياگيلؤن ٚ دۊدمان، بؤبؤست شا. سال ۱۵۲۶ مئن دۊوؤمي لايۊش، اؤلاسلؤ زاک، نبرد ٚ مؤهاچ ٚ مئن عۊثمانيانأمره بجأنگست ولي شکست بۊخؤرد و خۊدش هم بؤمؤرد.
مجارستان ج ۱۵۳۸ تا ۱۸۶۷ ميلادي
[دچينواچين]دۊوؤمي لايۊش ٚ بۊکۊشته بؤستن ٚأمره، مجارستان باز هم دۊچار آشؤفتگي بؤبؤست و مجاران دۊته دسته بؤبؤستيد؛ اي دسته أولي فرديناند ٚ طرفداران بيد و اي دسته ني أولي يانۊش ٚ طرفداران. سال ۱۵۳۸ مئن مجارستان أشن ٚ مئن تخسيم بؤبؤست و ني چنتا وخش عۊثماني دس بۊ.
مجارستان ج ۱۸۴۸ ٚ اينقيلاب تا اؤتريش-مجارستان
[دچينواچين]مجارستان ٚ اينقيلاب ج ميلليگراي جوانان ٚ ور اتفاق دأکفت. ني وعدتر، صربستان و اؤتريشأمره بجأنگستيد.
سال ۱۸۶۷ مئن، هابسبؤرگ ٚ خاندان بهشکل دۊتهيي به اؤتريش و مجارستان حکۊمت بۊکۊد کي بهنام اؤتريش-مجارستان ٚ امپراتۊري شناخته به. ج قرن ۱۹ آخران، أ سامان بهسمت صنعتي بؤستن بۊشؤ. درنهايت أ سامان أولي جهاني جنگ ٚ پسي، شکست بۊخؤرد و تجزيه بؤبؤست. سال ۱۹۲۰ مئن، مجارستان ٚ مئن، پادشائيخائان و کؤمؤنيستان ٚ مئن درگيري ايجاد بؤبؤست. أ اتفاقات ٚ پسي، ايته نايبالسلطنه بهنام ميکلؤش هؤرتي انتخاب بؤبؤست.
دۊوؤمي جهاني جنگ
[دچينواچين]دۊوؤمي جهاني جنگ ٚ مئن، مجارستان ايته ج محور ٚ نيرۊئان بؤبؤست. دؤن ٚ رۊخانه پئلۊ کي مجاران شکست بۊخؤرديد، هؤرتي دؤلت شرۊع به مؤذاکره براي تسليم بؤبؤستن به مؤتفقين بۊکۊد. هن ٚوأسي، نازي آلمان سال ۱۹۴۴ ٚ ۱۹ مارس ٚ مئن، مجارستان-أ تحت عمليات مارگارت اشغال بۊکۊد و مجارستان نه تأنستي به مؤتفقين بپيونده نه تأنستي به مؤتحدين بپيونده. آلمانيان ني هؤرتي دؤلت-أ أزبين بؤبؤرديد و ايته فاشيستي دؤلت اۊيه چأکۊديد به فرانتس سالاشي ٚ رئبري. سال ۱۹۴۴ مئن، شؤروي مجارستان-أ اشغال بۊکۊد و ايته کؤمؤنيستي دؤلت اۊيه چأکۊد بهنام مجارستان ٚ خلق ٚ جؤمۊري تحت ماتياش راکؤشي ٚ رئبري.
نشانان ٚ تاتائيان
[دچينواچين]
آرپاد ٚ دۊدمان ٚ نشان
کاپتيآنژۊ دۊدمان ٚ نشان
هؤنيادي دۊدمان ٚ نشان
دۊوؤمي لايۊش ٚ خانوادگي نشان
اؤتريش-مجارستان ٚ نشان، ۱۹۱۵ مئن
.svg)
.svg)
_big.svg)
.svg)