ايتاليا
ايتاليا
|
ایتالیا (ایتالیایي زوان: Italia)، ایتالیا جؤمۊري رسمي نام ٚ أمرأ (ایتالیایي: Repubblica Italiana)، ایته کيشور چنتا قاره مئن ایسه کی نسايي اۊرۊپا ؤ مرکزي اۊرۊپا مئن نهأ ؤ أن ٚ مرکز، رؤم ایسه. ایتالیا دۊنیا مئن، نؤهؤمي پیله ايقتصاد ایسه.
أن ٚ سامان جه ایتالیا شبهجزیره ؤ دۊتا سیسیل ؤ ساردِنی جزيرهئن ٚ جه، مديترانه دریا مئن تشکیل بؤبؤسته۔ ایمرۊ ایتالیا ایته پیشرفته کيشور ایسه ؤ هفت ٚ گرۊه ٚ مئن عۊضويت دأره. ایتالیا کيشور، نخشه مئن بؤت ٚ أمرأ شباهت دأره و هأن ٚ وسین معرۊف بؤبؤسته. أن پۊل ٚ واحد، یؤرؤ ؤ أن رسمي زوان ایتالیایي ایسه. ايتاليا جمعيت ۶۰٫۴ ميليۊن نفر-أ رسه ؤ ۹۳/۹ درصد جه أن ٚ مردۊم مسیحي ایسده. ایتالیا، جمعیت ٚ نظر ٚ جه، اۊرۊپا مئن پنجؤمي پيلئکي ؤ مساحت ٚ مين ني دۊنیا بیس ؤ سوؤمي پيله کيشور ایسه.
ایتالیا آو ؤ هأوا، مؤعتدل ایسه و أن ٚ ساحیلی منطقه آو ؤ هأوا، أن ٚ کۊهستاني منطقه أمرأ تفاوت دأره. دۊتا کۊجه جۊدا کيشور واتيکان ؤ سان مارينؤ نامان ٚ أمرأ، ایتالیا خاک ٚ وسط نهأده ؤ ايته واوين جه ایتالیا خاک ني سۊئيس مئن نهأ کي أن ٚ نام کامپیؤنه د ایتالیا ایسه.
ایتالیا تاریخ
[دچينواچين]باستان ٚ دؤران و میانه دؤران
[دچينواچين]اترۊسکان، یۊنانیان و رۊمیان باستانˇ دؤران مئن، به ایتالیا حکۊمت بۊکۊدید و وسطیˇ قرنان مئن، ایتالیا بهدست پاپان، فرانکان، بیزانسیان (رۊمیان) و ابچهˇ زماتان مئن نورمنان ببسته. بعد از اشن محلی حکۊمتان بوجۊد بموییدی و هرکۊدام ایته جاییˇ خۊشنˇر بگیفتید؛ جنۊوا منˇسن۔
ایتالیا ایتحاد
[دچينواچين]
قبل از یکۊمین جنگ جهانی، ایتالیاˇ اقتصاد و فرهنگ هچین پیلهˇکه بست کی دۊلت ساختاران و مالیˇ وضعیت بهترˇ به و انˇ صنعت گۊسترش پیدا بۊکۊنه۔ البته خاریجیˇ سامانان هم ایتالیای کۊمکˇ کۊدید۔ بعد از ان، شرایط جدیدˇ حیزبان وسین بوجۊد بمو کی با همدیگر رقابت بۊکۊنید و هن باعث ببست کی ایتالیای تاریخ تغییر بۊکۊنه۔
أولي جهاني جنگ
[دچينواچين]
سال ۱۹۱۳ مئن، ایتالیای مردۊم حق رأی بیگیفتیدی و ان سامان ایتهˇتیکه ببست۔ بعد از ان، ایتالیا مؤدرن بست و اولین جنگ جهانی مئن فرانسه، انگلیس و آمریکا امره مۊتحد ببست۔
دۊوؤمي جهاني جنگ
[دچينواچين]سال ۱۹۲۵ مئن، بقیه حیزبان ممنوع ببستیدی و فاشیستˇ ریژیم سرˇکار بمو۔ ان سالانˇ مئن ایتالیا، ملیگرا ببست و عضو مۊتحدین ببست۔ بعد از ان جنگ جهانی دوم ببست و مۊتفقین، بتنستید ان ریژیمˇ از بین ببریدی۔
سال ۱۹۴۶ مئن ایته همهپورسی بنهایدی و مردۊم به ایتالیاˇ جۊمۊری رأی بدهایدی۔
بعد از جنگ، ایتالیا عضو ناتۊ ببسته و به غرب نزدیکˇ بست۔ سال ۱۹۹۹ مئن ایتالیا از ۱۱ سامانی بۊ کی ان واحد پول یورو بۊ۔
جۊغرافیا
[دچينواچين]
ایتالیا چکمهمنسن ایسه و ان مۊختصات حدۊد ۵۰ ۲۲ شومالی و ۳۰ ۱۲ شرقی ایسه۔ انˇ پیلهˇکی ۳۰۱٬۳۴۰ متر مۊربع ایسه و دۊتا جیزیره به نام سیسیل و ساردنی داره۔ انˇ شومال کوهستانی و انˇ بقیه جیگائان ساحیلی ایسیدی۔ ایتالیا لیبیامره از جنوب، دریایی مرز دره و اؤتریش، فرانسه، واتیکان، سانمارینو، اسلوونی و سۊئیسامره مرز داره۔
سربس
[دچينواچين]- ↑ نشانی اینترنتی: https://www.tuttitalia.it/italia/.
- ↑ "La Costituzione della Repubblica Italiana" (ايتاليايي زوؤن جه).
{{cite web}}
: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link) - ↑ "Legge 15 Dicembre 1999, n. 482" (ايتاليايي زوؤن جه).
{{cite web}}
: نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link) - ↑ نشانی اینترنتی: https://demo.istat.it/app/?l=it&a=2023&i=POS.
- ↑ ذکر شده در: مرکز ملی آمار (ایتالیا).
- ↑ ۶٫۰۰ ۶٫۰۱ ۶٫۰۲ ۶٫۰۳ ۶٫۰۴ ۶٫۰۵ ۶٫۰۶ ۶٫۰۷ ۶٫۰۸ ۶٫۰۹ ۶٫۱۰ ۶٫۱۱ ۶٫۱۲ ۶٫۱۳ ۶٫۱۴ ۶٫۱۵ ناشر: World Bank Open Data. زمان بازیابی دادهها: ۷ اؤکتؤبر ۲۰۲۴.
- ↑ "UNESCO Institute for Statistics".
- ↑ "Il Presidente della Repubblica Sergio Mattarella si è insediato al Quirinale".
- ↑ نشانی بایگانی: https://web.archive.org/web/20150206010544/http://www.quirinale.it/elementi/Continua.aspx?tipo=Notizia&key=393.
- ↑ "Western Europe 2003". ۲۰۰۳. p. 360.
- ↑ نشانی اینترنتی: https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI.
- ↑ "Human Development Report". برنامه عمران ملل متحد. ۲۰۲۲.
- ↑ نشانی اینترنتی: http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.