اؤدا نؤبۊناگا
اؤدا نؤبۊناگا (織田 信長) ايته پيله چكنه سنگؤكؤ دوره مئن بۊ ؤ بتأنسته شؤگۊن ببه ؤ أواخر شانزدهؤمي قرن ٚ مئن ژاپؤن ٚ ايجانأيي (اتحاد) سرأگيته تا وختي كي ميجي زمأت (۱۸۶۸ م) فأرسه. نؤبۊناگا ايته كۊدتا دۊرۊن، ۱۵۸۲ مئن كۊشته بؤبؤست. اۊن ٚ بۊکۊشته كس آكيچي ميتسؤهيده، نؤبۊناگا دؤده (سردار) بۊ. نؤبۊناگا جانشين، تؤيؤتؤمي هيدهيۊشي كي اۊن ٚ پيله دؤده بۊ ؤ بتأنسته خائنان-أ بۊکۊشه. آكيچي ميتسؤهيده ؤ اۊن ٚ رستأران، يامازاکي جنگ ٚ دۊرۊن دأشكن ؤ اۊشأن ٚ خۊن-أ فۊکۊده.
| اؤدا نؤبۊناگا | |
|---|---|
 | |
| أصلي نام | 織田信長 |
| متولد | ۱۵۳۴ ٚ ۲۳ ژؤئن اؤواري، ژاپؤن |
| مرگ | ۱۵۸۲ ٚ ۲۱ ژؤئن (۴۷ سال) هؤنؤنؤ معبد، کيؤتؤ |
| کار | شؤگۊن، جنگسالار، اؤواري ٚ دايميؤ |
زيوشنامه
[دچينواچين]اؤدا نؤبۊناگا ۲۳ ژوين سال ۱۵۳۴ بيچهببؤ. كوچي زاک كي بو اونه دوخاديد كيپوشي (吉法師). اودا نبوهيده دومي رئک بو. نؤبۊناگا خو جغلگي و تنگوله دورانˇ مئن شيته كاران زياد داشتي و اونه نام بنأيد اؤواري نو اؤتسوكه (尾張の大うつけ، اؤواري شانته). او تانئگاشيما توفنگه (ايجور چخماخي توفنگ) پور علاقه داشتي و اَ كارˇ واستي شناخته بوبوسته. نؤبۊناگا ديگر (رعيت) جوانانˇ مانستن رفتار گودي و خو خانواده جاجيگايه هيچ نانستي و توجه نوگودي. نؤبۊناگا خوره گوفتي كي ناگويا قلا مئن بهدونيا بامو، اَ موضوع ره بايد واموجئن ولي برخي بوگفتيد اُواري حومه بدنيا بامو.
اواري اوستانه متحد گودن
[دچينواچين]۱۵۵۱ مين، اودا نبوهيده ناگاه ميره، و اونه مراسم مئن نؤبۊناگا توره كاران كرا گودي اَتويي كه بوخور جاي ، محراب دورون تاوَده. اودا پيله كسان و خلابران بدئيد نؤبۊناگا ايتا تور و شيته ريكه اونه كوچي برارَ امره نوبويوكي،كه اونه خرم تر دَنستيد روي باورديد. هيراته ماساهيده نؤبۊناگا معلم اونه رفتار واسي عارناموس داشتي سپوكو كونه (خوره كوشه). اَ كار، نؤبۊناگا رو پيله اثر بوگوده و اونه واستي ايتا بوقا ماهيده ره چكونه.
نؤبۊناگا در واقع جانشين نبوهيده بو. ولي اودا كوگا هش پركه بوسته بو. نوبويوكي ايتا جنگ راه تاوده و شيباتا كاتسويي و هاياشي هيده سادا اونه ياور بيد ولي هر سه شورشي نؤبۊناگا جه جنگ اينو مئن شكست خوريد. ولي تسو چيدا گوزِن كه نؤبۊناگا و نوبويوكي مار بوستي پادرمياني كونه و اوشانه مرگ جه جيويزانه. ايتا سال دواره كه دوباره نوبويوكي خواستي نؤبۊناگا امره كله گيره كه ايدفه شيباتا كاتسويي نؤبۊناگا ره خبر رسانه و اونه آگاه كونه. او خوره به ناخوشي زنه و نبويوكي كه اونه ورجا اَمونده بو قلا كيوسو مئن اونه (نبويوكي) گيريد و كوشيد. سال ۱۵۵۹ نؤبۊناگا همه خو رقيبانَ اوستان اواري مئن ديمه بنا بو.
اكهازاما جنگ
[دچينواچين]سال ۱۵۶۰ مئن، ايماگاوا يوشيموتو ۲۵ هيزار حشر و مايه دار خوره جَما گوده، و خو پيشروي كيوتو سمت آغازَ گوده. و بهانه باورده كه آشيكاگا شگون سُستي واستي، اوشانه ياوَر بِبه. ماتسودايرا كوگا كه اوستان ميكاوا مئن رستر بيد ، يوشيموتو امره همراهي بوگوديد. اوشانه جولو، اودا كوگا ۳.۰۰۰ سرباز داشتي، و اَ نيرو هم موختلف قلائن مئن، كرا پاسدانديبيد. اَ شرايط مئن، نؤبۊناگا بوگوفته ناجه داره كه آتسوموري رقصَ، ناگويا قَلا مئن برگزار بِبه. قبل جه كه خو خلابران و رسترانِ امره دوعا بوكونيد. چون دو سپاه نابرابر بيد ، شيباتا كاتسويي هچين گوفتندبو نؤبۊناگا ره، كه فوتورك زئنَ بنه ديمه. جاسوساني كه نؤبۊناگا اوسي بوگوده بو اونه خبر باورديد كه ايماگاوا ايتا باريكه تنگه مئن خو كله بستَ چَگوده و نؤبۊناگا ره بهترين فرصت بو كه فوتورك زنه. و جاسوسان، نؤبۊناگا ره بوگوفتيده كه ايماگاوا حشر و مايه دار گوذشته پيروزين واستي جشن بيگيفته بيد و يوشيموتو اَ جشن مئن بيده بوبوسته. نؤبۊناگا خو حشر و مايه دار امره بوشو ايماگاوا كله بستَ ورجا. و جه دور، خو كله بستَ چاگوده و هَتويي كلوش امره، گيشه ئن چاگوديد و اوشانه تن ليباس دوگوديد و پيله بيدوقانَ جور بداشتيد تا نيشان بديد كه ايتا پيله حشر و مايه دار ايسيد. اودا سربازان توند و چسب، گومار دامون مئن، ايماگاوا كله بستَ دور بزئيد و اوشانه پوشت سر بئسائيد. اَ زمان مئن كه زواله بو ناگاه گورخانه و وارش گيره. نؤبۊناگا خو سربازانَ آماده كونه و وختي وارش تومانه بو اودا سربازان، ايماگاوا كله بستَ يوكو فوتوركيد و يوشيموتو خو سربازان امره شكست خوره . و بيده دو تا سامورايي اونه كرا فوتوركيد. اولي خو پيشدار امره كه يوشيموتو خو شمشير امره اونه واگردانه ولي دومي خو شمشير امره يوشيموتو سرِ واوينه. هتويي ايماگاوا كوگا فوگورده و ماتسودايرا كوگا ورجا ده پيله تري نشتيد. ۱۵۶۱ مئن، اودا نؤبۊناگا و ماتسودايرا موتوياسو ( كه بعد اونه توكوگاوا اياسو دوخاديد) همديگر امره ياور بوبوستيد. چند دهه اَ دو كوگا همديگر امره خوني دوشمن بيد. و همديگر امره بجنگسته بيد. ولي ايباره اوشان همديگر امره موتحد بوبوستيد.
شوگون بوستن
[دچينواچين]اوستان مينو مئن، سايتو يوشيتاتسو ناگاه ناخوشي سر ميره و اونه ريك سايتو تاتسو اوكي اونه جانشين بوبوسته. تاتسو اوكي كه تنگوله بو و تجربه ناشتي. خو پئر و پيله پئر نَمانستي، و مسائل حكومت و حشر و مايه دار مئن، پور اطلاع ناشتي. نؤبۊناگا اَ وضعيتَ بهره بِبَرده و خو حشر و مايه دارَ، كوماكي قلا مئن خو كله بستَ چاگوده و خو فوتوركَ اوستان مينو مئن سرا گيفته. نؤبۊناگا، سايتو خلابران و پيله كسانَ گب زنه كه خوشانه توره چكنه وِلا كونيد و اونه دوده بِبيد. نؤبۊناگا بِتَنسته سايتو كوگا يه بوبوخوسته چاكونه. و بازون خو پيله فوتوركَ ۱۵۶۷ مئن سَرا گيره. و بِتَنسته ايناباياما قلا تصرف بوكونه و تاتسواوكي كوچمال بدا.
ايتا جه پيله ترين نؤبۊناگا دوشمنان، تاكدا شينگن بو. و شوگون اونه جه بخواسته كه اونه ياور بيبه، نؤبۊناگا جولو و شينگن ۱۵۷۲ مئن، اياسو صاراي كه نؤبۊناگا متحد بو فوتوركَسته. و اوشان كار توشكه بوخورد. اياسو واستي، نؤبۊناگا خرم ياور نوبوسته. اياسو ۱۵۷۳ مئن جنگ ميكاتاگاهارا مئن شينگن جولو دشكن بوخورده ولي شؤ مئن شينگن حشر و مايه دار فوتورك زئي تا شينگن موتقاعد بوكونه كه ايتا پيله فوتورك اونه سر زنه. ايپچه دواره، ناگاه شينگن ناخوشي سر ميره. و تاكدا حشر و مايه دار واگرده. اَ ايتفاق نؤبۊناگاه ره پور ياور بوبوسته. وختي شينگن بمرده اون تَنستي خو تمركز فقط يوشياكي سر بنه كه نؤبۊناگاه امره دوشمن بوبوسته بو. نؤبۊناگا بِتَنسته يوشياكي دشكن و كوچمال بدا و اونه حشر و مايه دار دورسانه. وختي نؤبۊناگا خو فوتورك به آساكورا كوگا آغازا گوده. آساي ناگاماسا ، نؤبۊناگا خواخور امره ازدواج بوگوده بو. ولي خو ايتحاد، نؤبۊناگا امره دشكنه و آساكورا كوگا ره كه پور زمات بو كه اوشان مئن خوشي بو خو دوستي ادامه بدا و نؤبۊناگا امره دوشمن بوبوسته. اوشان ايله جار بوگوديد ايكو شورشيان امره، نؤبۊناگا جولو بجنگستيد و پور كساني جه نؤبۊناگا رستران بوكوشتيد. ولي نؤبۊناگا، اياسو ياوري امره بِتَنستيد جنگ اَنگاوا مئن آساكورا و آساي حشر و مايه دار دشكن و اوشانه دورسانيد.
هتويي نؤبۊناگا ۱۵۷۳ مئن بِتَنسته آساكورا كوگا و آساي كوگا فوگوردانه و آساي ناگاماسا ، نؤبۊناگا خواخور اونه ورجا اوسي بوگوده و بعد خوره كوشه. نؤبۊناگا تنها تهديدي كه بوستي جه تاكدا كوگا ورجا بو كه اوشانه تازه چكنه كاتسوري خو پئر (شينگن) جا سر بِنيشته. پيله جنگ ناگاشينو مئن، نؤبۊناگا و اياسو حشر و مايه دار بِتَنستيد شمخال توفنگ كومك امره پيروز بِبيد و اَ استراتژي امره تاكدا كوگا فوگوردسته. نؤبۊناگا اَ جنگ مئن قاقل تره و چپر چاگوده و اودا رستران سه تا رچ مئن بئساييد. و هر بار كه تير تاواده ايد خوشانه جاي عوضا گوديد پوشت سري امره. و خوشانه توفنگ هنده پورا گوديد. اوشانه گلوله تاكدا سواره حشر و مايه دار زره دورسانه و تاكدا رستران كوشتي.
وختي شينگن بِمرده، هتويي گوفتيد كه بعد جه شينگن، پيله رقيب نؤبۊناگا واستي ژاپون مئن يوسوگي كنشين ايسه. كنشين وختي بِتَنسته خو همسادان دشكن بده، نؤبۊناگا امره كله گيفته و همديگر امره بجنگيستيد جنگ تِدوريگاوا مئن و كنشين بِتَنسته پيله پيروزي بدس باوره. و بعد جه كنشين رستران خوشانه آمادا گوديد كه كيوتو تصرف بوكونيد. و نؤبۊناگا كه دشكن بوخورده بو اوستا اتچو بوشو و اويه فگيفته. كنشين كه كيوتو ورجا دوارستن دبو ناگاه خونريزي مغزي سر ناخوش به و ميره. يوسوگي كوگا اونه جانشين سر اويرا بوستيد و نؤبۊناگا خوره آمادا گوده كه اوشانه فوتورك زنه.
نؤبۊناگا، هيديوشي و اياسو
[دچينواچين]تويوتومي هيديوشي ژاپونَ ۱۵۹۰ مئن متحدَ گوده، توگوگاوا اياسو ۱۶۰۳ مئن توگوگاوا شگون سَلاري خو واستي چاكوده، اونم نؤبۊناگا اَمره بو، اَ دو نفر بتَنستيد نؤبۊناگا گوذشته دستاوردَ اَمره ژاپون متحدَ كونيد. اَتويي بوگوفتيد: نؤبۊناگا آردِ برنج فگيفته، هيديوشي اونه خمير چَگوده، و آخر سر اياسو نيشينه و اونه فَوَره.
نؤبۊناگا سياسَتَن
[دچينواچين]جَنگِستَن مئن، نؤبۊناگا كله گيفتن راهَ، ژاپون مئن واگردان بوگوده، او بكارَ گيفته درازِ پيشدار و چخماخي توفنگ ، قَلا و كله بستان مئن، كه چاگوده بوسته بو پيله جنگان او دوره واستي. چخماخي توفنگانَ، پرتغاليئن ژاپون مئن باورديد. و جا بيگيفته حشر و مايه دار مئن. وختي دو تا چخماخي توفنگ كارخانه شهر ساكاي و اوستان اُمي مئن فتحَ بوسته، نؤبۊناگا ره نسبت به خو دوشمنان قدرت پورتر فَدا.
عامه فرهنگ مئن
[دچينواچين]نؤبۊناگا ويشتر داستانان ٚ مئن به چۊم أيه و هتؤيي كارتؤن و ويديؤيي بازيان و سينمايي فيلمان ٚ مئن كرا نقش بازي بوگوده. هر چي كه اونه نشان ده ويشتر ايتا ازازيل و بيجه مرداك ايسه. ولي برخي بيد كه اونه خوجيرتر نشان بدئيد. كاگِموشا مَنِستن، ايتا فيلم ايسه كه آكيرا كورو ساوا اونه چَگوده. دِ پور ويديو بازيهٰن ايسه كه نؤبۊناگا زندگي جه رو چگوده بوستيد:
(نؤبۊناگا پيله واز: آهني سه گوش ) Nobunaga's Ambition: Iron Triangle
(شگون ۲ ) Shogun: Total War ، Total War: Shogun 2
(گومار تخت) Throne of Darkness
گود
[دچينواچين]- پئر : اودا نبوهيده
- مار : تسو چيدا گوزِن
- بيچهببؤ ۲۳ ژوين ۱۵۳۴
ناگويا قَلا مئن، اواري اوستان
- بمرده ۲۱ ژوين ۱۵۸۲
هُننوجي، كيوتو مئن
- زاكان
اودا نوبوتادا - اودا نوبوكاتسو - اودا نوبوتاكا - هاشيبا هيدكاتسو- اودا كاتسوناگا
جير بِنيويشته
[دچينواچين]اينگليسي ويكيپديا ايله جار بوگودهٰن