گيلمرد
گيله‌مردؤن ىا گيلؤن اوشؤنی ايسسن کی گيلان و مازرونˇ جولگه مئن زندگی درن. گيله‌مردؤن، گالشؤنˇ ِامره يه‌ته بون و ريشه دأنن و يه‌ته قوم (گیلک) ايسسن کی معمولن اوشؤنه گيل و ديلم دخؤنن. در واقع، گالشؤن، کوه‌نيشين گيلکؤنی ايسن که دامداری کؤنن و کوچ‌نشین بؤن، کلایی‌ئن گیلکؤنی ایسسن که کوهˇ مئن زندگی درن ولی یک‌جانشینن و کشاورزی کؤنن و ویشتر گندم و جو کارنن و گيله‌مردؤن، جولگه‌نيشين گيلک ایسسن که ویشتر چیی و بج کارنن.
گيله‌مردؤنˇ بون و ريشه
[دچينواچين]خيلی قديم کی گيلان جولگه‌ؤن مئن نشاست زندگی کودن، گيلکؤن همه‌تايی کوهستانˇ مئن زندگی کودن و بازون، وختی دريا اؤ پس بوشؤ و انسان ياد بگيته کی چوتو هيست ِ زمينه خوشکا کونی و بج‌کاری بکونی و کشاورزی‌يه ياد بگيته، يک بخش، کوهستانˇ جی جير بومأن و جولگه مئن زندگی‌يه سراگيتن. اوشؤنی که کو جؤر بئيسأن بوبؤن گالش و اوشونی کی جولگه مئن بومأن بوبؤن گيله‌مرد.
هسا، گيله‌مرد (گيل+آمارد) و گالش و کلایی، کسنˇ امره، گیلکˇ قومه تشکيل دئنن و ايشؤنˇ زوان و تاريخ و فرهنگ يکی ايسه. ضمن این‌که امروزه که ده نه دامداری قدیمˇ موسؤنه (او جور کی گالشؤن گودن) و نه کشاورزی قدیمˇ موسؤنه (اوجور که گیله‌مردؤن و کلایی‌ئن گودن)، او جور تقسیم‌بندی گیلکؤنˇ مئن زیاد موضوعیت ندأنه.