زازاکي زوؤن

Wikipedia جي
(مسير عوضاؤدن زازاکی زوان أجي)

زازاکي (زازاکي مئن: Zazaki, Dımılki, Kırmancki, Kırdki) ىا ديملي، ايته زوان جه ايرانˇ خۊرخۊسي کلسيا زوانان ؤ ايته جه کاسپينˇ زوانان ايسه[۱] کي تۊرکيه خۊرتاوˇ قسمتؤنˇ مئن أ زوؤن-ه گب زنده.[۲] زوانشناسؤن، زازاکی ؤ اورامی زوانؤنه، زاز-گورانی زوانˇ جرگه مئن قرار بدأده:

واژه-شيناسي[دچينواچين]

عددؤن[دچينواچين]

گيلکي زازاکي کردی (سۆرانی) فارسي اۊرۊسي يۊناني ايتاليايي ايسپانيايي آلمؤني فرانسوي اينگيليسي
yək jû/yew یه‌ک yek odin ena uno uno eins un one
du دوو do dva dyo due dos zwei deux two
su/ sə hirê سێ se tri tria tre tres drei trois three
çār çehar چوار çahar çetyre tesera quattro cuatro vier quatre four
panc panc پێنج / په‌نج penc pyatʹ pende cinque cinco fünf cinq five
şiş şeş شه‌ش şiş shestʹ eksi sei seis sechs six six
haf hewt حه‌وت heft semʹ epta sette siete sieben sept seven
haş heşt هه‌شت heşt vosemʹ okto otto ocho acht huit eight
no new نۆ noh devyat ennia nove nuevo neun neuf nine
da des ده deh desyatʹ dheka dieci diez zehn dix ten
bis vist بیست bist dvadtsatʹ eíkosi venti veinte zwanzig vingt twenty

کلمهٰ‌ن[دچينواچين]

گیلکی زازاکی کرمانجی سۆرانی فارسی اوروسی یونانی ایتالیایی اسپانیولی فرانسه آلمانی اینگیلیسی
پئر Pi Bav باوک Pidar Otets Pateras Padro Padre Pére Vater Father
مار Maye Dayk, Mak دایک / دایه Mader Mat Mitera Madre Madre Mére Mutter Mother
برأر Bıra Bra ,Brarg, Brang برا Brader Brat Adelfos Fratello Hermano Frére Bruder Brother
نؤم Name Nav ناو Nam İmya Onoma Nome Nombre Non Name Name
مچه Lew Lêv لێو Leb Guba Cheíli Labbro Labio Lévre Lippe Lip
مو Ez Ez من Men Ya Ego Io Estoy Je Ich I
تو Tu تۆ To Ti Eseis Ti/Te Te/Ti/Tu Tu/Toi Du You
أمه Ma Em ئێمه Ma My Emais Nois Nosotros Nous Wir We
می Mın من Men Moĭ Mou Mio Mi Mon Mein My
أهأ Eya Erê, Belê, Ha ئه‌رێ/ئه‌ها Beli Da Nai Si Si Vui Ja Yes
نأ Na نا Ne Ne Ochi No No Non Nein No
دله De Li...da له Dar - - Di De De At Bei
شوکا Ğezale Xezal خه‌زاڵ/ئاسک Gazal Gazel Kazélla Gazzella Gacela Gazelle Gazelle Gazelle
در/ بر Ber Der درگا Der Dvar Pórta Porta Puerta Portre Tor Door
پا/ لگ Pa/Lınge Pê/Ling پێ/لاق/لنگ Pa Podnozhie Pódi Piede Pata Pied Fuß Foot/Leg
زمین Erd Erd زه‌ەی/ئه‌رز Eradi - - - - - Erde Earth
اساره/ رؤجا Astare Star, Stêrk ئه‌ستێره Sitare - Astéri Astro Estrella Astre Stern Star
نؤ Newe نوێ Nev Novyi Néos Nuovo Nuevo Nouveau Neu New
پور Pırr Pir / Tijî پڕ Pur Polnyi Pliri Pieno Pleno Plein Prall Full
گت Gırd Gir گه‌وره/مه‌زن Bozorg Gromnyi Megálos Grande Gran Grande Groß Great
نوقره Sêm Zîv زێو Sim Serebro Asimi Argento Suelto Argent Silber Silver
پیچه Pısınge Psik پشیله/کتک Gorbe Kot Gata Gatto Gato Cat Kitty Kätzchen
وِرگ Verg Gur گوری Gorg Volk - - - - Wolf Wolf
کرک Kerge مامر/مریشک - Kuritsa Kotópoulo - - - Küken Chicken
ملجه Morcela Morî مێرووله Meverçe Muravyei - - - Amerse -
شادی Meymûn meymûn مه‌یموون Meymun Maimou - Scimmia Mono - Monkey
سره/ خؤنه Ban mal ماڵ Bina - - - - Bâtiment Baun Build
ونگ veng deng ده‌نگ - - - Voce Vaz Voix - Voice
مردن Merd mirin مردن Mord Mertvyi - Morto Muerto Mort Mord Murder
گرزه Mere mişik مشک Mosh Mysh - Mouse - - Maus Mouse
- Tenık Tenik ته‌نک nazok Tonki - - - - Dünn Thin
لمبو Lêmone Lîmon لیمۆ Limun Limon Lemoni Limone Limón - - Lemon
باقله Beqla Beqla پاقله Baghla Bob - - Haba - Bohne Bean
آؤ Awe Av ئاو Ab - - Acqua Agua Aqua/Eau Aqua/Water -
ور/ پیش Ver Ber/Pêş به‌ر/پێش Ber/Pîş Vront/Pered Pro Fronte Frente Ventral/Avant Vor Front/Pre
ولگ Pele/Pelge Pelg لاپه‌ڕه/گه‌ڵا Safiha Pazh - Pagino Página Page Page/Seite Page
خؤرؤم/ خار Weş xwaş, xweş خۆش Aveh Vpolne - - - - Wohl Well

زازاکی الیفبی[دچينواچين]

زازاکي گۊيشؤن

زازاکی الیفبی لاتین ایسسه و 32 ته حرف دأنه.

Zazaki گیلکی
A,a آ
B,b ب
C,c ج
Ç,ç ج
D,d د
E,e ا
Ê,ê ا (نازوک)
F,f ف
G,g گ
Ğ,ğ غ
H,h ه
I,ı -
Î,î ی
J,j ژ
K,k ک
L,l ل
M,m م
N,n ن
O,o و
P,p پ
Q,q ک (سفت)
R,r ر
S,s س
Ş,ş ش
T,t ت
U,u -
Û,û و
V,v و
W,w و (مچه' گردأگودن، نازوک)
X,x خ
Y,y ی
Z,z ز

چنته زازاکی جومله[دچينواچين]

زازاکی گیلکی کرمانجی سۆرانی
Namê to çıko (مرد) çıça (زن)? تی نؤم چیسه؟ Navê te çiye? ناوی تۆ چیه؟
Namê şıma çıko (مرد) çıça (زن)? شیمه نؤم چیسه؟ Navê hûn çiye? ناوی ئێوه چیه؟
Tı çend serriyê (مرد)/ ?Tı çend serriya (زن)? چن سال دأنی؟ Tu(ya) çend saliyi? (زن)

Tu(yê) çend saliyi? (مرد)

چه‌ن ساڵته؟/ ته‌مه‌نت چه‌نده؟
Tı senina, weşa, hewla (زنأکؤن‌ئبه) : تی أوال چوتؤره؟ خؤب ایسی؟ Tu(ya) çawani başi? تۆ چۆنی، باشی؟
?Tı seninê, weşê, hewlê (مردأکؤن‌ئبه) : تی أوال چوتؤره؟ خؤب ایسی؟ Tu(yê) çawani başi? تۆ چۆنی، باشی؟
Tı weş bê (مرد): تی دس درد نکونی/ تی دس قوربؤن Bla tuyê xwaş bi خۆش بی.
Tı weş ba (زن): تی دس درد نکونی/ تی دس قوربؤن Bla tuya xwaş bi خۆش بی.
Teşekur kena (زن) /Tesekur keno (مرد) تی دس درد نکونی Spas dıkım سپاست ده‌که‌م.
Homa to ra razi bo خودا بیامرزی Xwadê jı te ra razi be خودا لێی خۆش بێ.
?No çıko (مرد ?Na çıka (زن) ای چیسه؟ ?Eva çiye? Evya çiye? Ev çiye ئه‌وه چیه؟
?Tı se kena (زنأکؤن‌ئبه) : چی کأدرین؟ Tu çı dıki تۆ چی ده‌که‌ی؟
?Tı se kenê (مردأکؤن‌ئبه) چی کأدرین؟ Tu çı dıki تۆ چی ده‌که‌ی؟
Şıma xêr amey خوش بمأین Hûn bı xêr hatın خۆش هاتن/به خێر بێن
Est/Esto (مردأکؤن‌ئبه) ایسه Heye/Eye ئیسه/ئێستا
çin/çino (مردأکؤن‌ئبه) نیه Tıne/nine/çine نیه
çina (زنأکؤن‌ئبه) نیه Tıne/nine/çine نیه
Eya أهأ Erê / Belê / Ha ئه‌رێ/به‌ڵێ/ئه‌ها
نأ Na نا
!Şo بشو Bıçe / here بچۆ/بڕۆ
أنن Bê / were بێ/بێرۆ/وه‌ره
Vace/Vaje/Vaze گونین Bêj/Vêj/Wê بێژه/بڵێ
?To se va چی گوته درین همدیگره؟ ?Te çı got تۆ چیت گوت؟
Ban خؤنه mal ماڵ
(Embazê mı می دوس (مرد Hevalê mın هه‌واڵی من/دۆستی من/ڕه‌فیقی من
Embaza mı می دوس (زن Hevala mın هه‌واڵی من/دۆستی من/ڕه‌فیقی من
Lacê mı lacê to rê vano می ریکه بوتین این ریکه همره Lawê mın jı lawê te ra dıbêje کوڕه‌که‌م به کوڕه‌که‌ت ئێژێ/ده‌ڵێ

سربس[دچينواچين]

  1. http://www.iranicaonline.org/articles/dimli
  2. ]Encyclopædia Iranica Nevertheless, their language has preserved numerous isoglosses with the dialects of the southern Caspian region, and its place in the Caspian dialect group of Northwest Iranian is clear.